Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
Wstęp
Władzeaustriackiewprowadziłyreglamentacjężywnościzarównowna-
leżącejdonichGalicji,jakinadawnychziemiachpolskichprzedwojną
należącychRosji,którepodokupacjąaustriackąnazwanoGeneralnym
GubernatorstwemLubelskim.KartkidystrybuowanewGalicjiWschodniej
byłydwujęzyczne(polsko-ukraińskie).Pierwszekartkilwowskiemiałyjesz-
czejedną,szczególnącechę-ichrewersbyłwykorzystywanyjakopowierzch-
niareklamowa.Topraktycznerozwiązanieprzynosiłoemitentowikonkretny
zyskipokrywałokosztydruku.
Problemyzzaopatrzeniemnieskończyłysię11listopada1918r.,czyli
wsymbolicznymdniuodzyskaniaprzezPolskęniepodległości.Polacypro-
wadzilijeszczedługotrwałąwalkęograniceodrodzonegopaństwa.Ztego
powodugospodarkabyławciążnastawionanapotrzebywojska,awzwiązku
ztymciągleobowiązywałareglamentacja.Jejpodstawystworzonojużwkoń-
culistopada1918r.iobejmowałaonawówczasczęśćzaborurosyjskiego
orazaustriackiego.Producencirolnizostalizobowiązanidooddawaniakon-
tyngentuproduktów(zwolnienibylijedynieposiadaczegospodarstwmniej-
szychniżsześćmórg).Nadwyżkimogłytrafićdowolnegohandlu,zprawem
pierwokupuprzezMinisterstwoAprowizacji.WgrudniupowstałyPaństwo-
wyUrządZakupuArtykułówPierwszejPotrzebyorazUrządRozdzielczy.
Pierwszyznichmonopolizowałimporttychtowarówiichsprzedaż,sprze-
dawałtakżetowaryzakupionewPolsce.Drugicentralizowałzamówienia
rządowe.PowstałteżPaństwowyUrządWęglowy,któryrozdzielałwęgieldla
znacznejczęścimieszkańcówrodzącegosiępaństwa.Podobnezadaniaspeł-
niałPaństwowyUrządNaftowy.PaństwowyUrządZiemniaczanyhandlował
ziemniakami,aUrządZaopatrzeniaArmiizajmowałsięcałościowymzaopa-
trzeniemwojska.Wniektórychrejonachkrajuzaczęśćtychzadańodpowia-
dałyinstytucjelokalne.Zaopatrzeniedużychmiastbyłoprowadzoneprzez
MinisterstwoAprowizacjiorazjegoorgany.Posiadaczekartekzaopatrywali
sięwsklepachspółdzielczych,samorządowychiprywatnych.Byłydwie
głównegrupyprzydziałów:podstawowaorazspecjalna(dlaróżnychkatego-
riirobotnikówpaństwowych).ZajmowałsiętymUrządZaopatrzenia
PracownikówPaństwowych.Oprócztegoistniałacałasiećdrobnychinstytu-
cjiaprowizacyjnych86.Wmałychmiastachaprowizacjabyławrękachwładz
powiatowych.Jedyniesólinaftabyłyrozdzielanecentralnie87.
W1919r.nakartki(czylizaniewielkącenę,bowciążobowiązywałsys-
temmieszany)możnabyłokupićchleb,cukier,sól,atakżeartykułysprzeda-
wanewtensposóbczęścikonsumentów(główniewspomnianymrobotnikom
państwowym)-mąkę,kaszę,groch,ryż,mydło,herbatę,zapałki,ziemniaki
iwęgiel.Kartkiprzysługiwaływzasadzietylkomieszkańcomdużychmiast-
86J.Tomaszewski,HandelreglamentowanywPolsce1918–1921,s.7-8.
87Ibid.,s.9.
