Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Zewnętrznawarstwaszkliwazębajestnajbardziejzmineralizowanym
inajtwardszymmateriałemwustrojussaka.Dojrzałeszkliwoniejesttkanką
żywąiposwoimcałkowitymukształtowaniuniepodlegakontroliwłaściwej
dlawszystkichinnychkomórekorganizmu.Należyjednakpodkreślić,
żepatologicznezmiany,np.ubytkipróchnicze,mogąbyćrównież
konsekwencjąaktywnościkomórkowej.Wolne„dojrzewanie”szkliwa
powyrżnięciusięzębajestprzykłademprocesufizykochemicznego,który
poleganapowolnympobieraniuiwymianiejonówześliny.
Głównąmasęzębastanowizębina.Jesttożywatkanka,mniej
zmineralizowanawporównaniuzeszkliwem.Strukturazębinyiproporcje
poszczególnychskładnikówróżniąsięwyraźniewzależnościodlokalizacji.
Wzębinieprocesykomórkowezachodząwodontoblastach–komórkach,
którewystępująnawewnętrznejpowierzchnimiazgi.Niekiedykomórki
temogąnaprawiaćubytkiitworzyćwięcejzębinywczasieżyciazęba.
Odontoblastysąodżywianeprzezmiazgę,którastanowinajbardziej
wewnętrznyskładnikzęba.
Korzeńzębajestpokrytycienkąwarstwącementu,któregoskład
chemicznyjestpodobnydoskładukości.Korzeńzębajestutrzymywany
wdolezębowymprzezwłóknakolagenowewięzadłaperidontalnego,
okołozębowego,któresąpołączonezcementemikościązębodołową.Dziąsło
pokrywakośćzębodołowąiniższączęśćszkliwa,zwyklejednakwystępuje
touludzimłodych.
Przedwyrżnięciemsięzębaszkliwojestpokrytebłoną
Nasmytha,zawierającąwarstwęwolnychkomóreknaskórkowychgrubości
około1µmiwarstwękomórkowągrubościokoło10μm,pochodzącą
zkomórekusytuowanychwdolnejwarstwieszkliwa,czyliameloblastów.
PoerupcjizębabłonaNasmythaulegazniszczeniu.Wówczaszorganicznych
składnikówpochodzącychześlinyizłuszczonychkomóreknabłonkatworzy
sięinnabłona,zwanapłytkąnazębną,którejgłównymskładnikiem
sąobumarłebakterie.Bakterieznajdującesięnapowierzchniszkliwamogą
powodowaćutratęminerałówwwynikuprodukcjikwasówwprocesach
metabolicznych.Jesttowczesnystanpróchniczy.Płytkamożeteż
kalcyfikowaćdopostacitwardegokamienia.Fosforanywapniawystępujące
wkamieniutworząsięzjonówwapniaifosforanówśliny.
Zmianychemicznezachodzącewczasierozwojuzębów,zwłaszczaproces
mineralizacjiszkliwaizębiny,sąniezwykleinteresujące.Szkliwojest
budowaneprzezwycofywane-zanikająceameloblasty,azębinarozpoczyna
swójprocesmineralizacjiprzedmineralizacjąszkliwa.
Tabela1.Procentowazawartośćgłównychskładnikówwludzkichtkankach
twardych
Szkliwo
rozwijającesię
Składniki/cecha
Szkliwo
dojrzałe
Zębina
Kości
