Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Metabolitlekujestaktywny-możebyćbardziejaktywnyniżlekmacie-
rzysty(lektraktujesięwówczasjakoprolek-np.imipraminaulegaakty-
wacji,przechodzącwdesmetyloimipraminę;losartanpotasuprzekształca
sięwpochodnąkarboksylową,któramado40razywyższąaktywność
antagonistyreceptoraAT1wporównaniudosubstancjimacierzystej).
Metabolitmożemiećteżinnykierunekdziałanianiżlekmacierzysty(np.
kodeina-działanieprzeciwkaszloweijejmetabolit:morfina-działanie
przeciwbólowe).Wwypadkutakichlekówprocesymetabolizmumogą
sprzyjaćefektowifarmakologicznemu.
3.Metabolitlekujesttoksycznylubkancerogenny-tasytuacjajestnieko-
rzystna,choćzdarzasięczęsto.Klasycznymprzykłademjestparacetamol,
któregometabolit,N-acetylo-p-benzochinoiminajestsubstancjąhepato-
toksyczną,choćsamlekniematakiejaktywności.
ZazwyczajprocesyIfazypowodujązwiększeniereaktywnościipolarności
związku,cojestzwiązanezwprowadzeniemlubodsłonięciemgrupyhydrok-
sylowejlubepoksydowej.ZkoleireakcjeIIfazysąuważanezatypowereakcje
detoksykacyjne,albowiemwwiększościprzypadkówmetabolityostateczne
mająbardzoniskąreaktywnośćiwysokąrozpuszczalnośćwwodzie,dzięki
czemuulegająłatwemuwydaleniuzmoczem.Niekiedyjednakiproduktyre-
akcjisprzęganiawykazująaktywnośćbiologiczną,któramożebyćskierowana
przeciwkomakroustrojowi.Takasytuacjazachodziwprzypadkuniektórych
halogenowanychwęglowodorów,np.1,2-dibromoetanu,któryporeakcjisprzę-
ganiazglutationem(GSH)ulegadalszemuprzekształceniuwaktywnyjonepi-
sulfoniowy,reagującyzguaninąwDNAitworzącyaddukty,awkonsekwencji
uszkodzeniaimutacjeDNA.Zkoleisulfonamidyulegająceacetylacjimająob-
niżonąrozpuszczalnośćwwodzie,przezcoistniejeryzykouszkadzaniaprzez
temetabolitykanalikównerkowych(działanienefrotoksyczne).
Spójrzmynarycinę2,naktórejzobrazowanozmianypoziomuosoczo-
wegolekupowielokrotnympodaniu.Zanimomówimyjąbardziejszczegóło-
wo,zdefiniujmypojęcienoknaterapeutycznego”.Jesttotakizakrespoziomu
leku,przyktórymjestonskuteczny,niewywołującjednocześniedokuczliwych
działańniepożądanych.Popodaniupojedynczejdawkilekujestoneliminowa-
nyzustrojuijegostężenieobniżasię.Abywięcutrzymaćoknoterapeutyczne,
wodpowiednimmomenciepodajemykolejnądawkęipowtarzamytęczynność
wzdefiniowanychodstępachczasowych.Dawkowaniejestustalanenapodsta-
wiebadańklinicznychzudziałemprobantów.
Nodobrze,alecosięstanie,jeślimetabolizmlekuzajdzieuktóregośzpa-
cjentówwolniej,niżtowcześniejzakładano?Nietrudnozgadnąć,żelekbędzie
(przystandardowymdawkowaniu)kumulowałsięworganizmie,ażwkońcu
jegostężenieosiągniepoziomtoksyczny.Uniektórychpacjentówzkoleimeta-
bolizmmożebyćzróżnychpowodówprzyspieszony.Wtakiejsytuacjilekjest
14
