Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Substancjewprowadzonedoorganizmupodlegająwmniejszymlubwięk-
szymstopniubiotransformacjiizdarzasię,żesąwydalaneczęściowowformie
niezmienionej,aczęściowojakometabolity;niekiedynieulegająteżpołącze-
niuzsubstancjamiendogennymi,dodatkowoułatwiającymiwydalanie.Więk-
szośćlekówulegabiotransformacji,jednaksąitakie,którezostająwydalane
wpostaciniezmienionej-np.antybiotykiaminoglikozydowe(np.amikacy-
na)lublekiprzeciwhistaminoweIIgeneracji(np.ceteryzyna,heksofenadyna).
Niekiedytylkoczęśćprzyjętegolekujestwydalanawpostaciniezmienionej
-np.ok.30%ranitydyny,30%metforminy,10%fentanylu.
Kolejnośćiszybkośćzachodzącychprzemianorazrodzajiilośćpowstają-
cychmetabolitówsąuzależnioneodbudowyzwiązku,powinowactwadonie-
gookreślonychenzymówswoistychinieswoistych,drogiwprowadzeniairoz-
mieszczeniawposzczególnychtkankach,wiązaniazbiałkami,aponadtowielu
czynnikówfizjologicznych,jakwiek,płeć,stanczynnościowyposzczególnych
narządów,uwarunkowaniagenetyczneiwreszciewpływróżnorodnychczynni-
kówzewnętrznych.Większośćreakcjibiotransformacjikatalizowanajestprzez
enzymyumiejscowionewmikrosomachwątroby,aleistotnąrolęodgrywają
takżeenzymywystępującewnerkach,płucach,osoczu,przewodziepokarmo-
wym,ośrodkowymukładzienerwowym,atakżewskórze.Wielelekówulega
tzw.efektowipierwszegoprzejścia,cooznacza,żetrafiajądokrwigłównie
poprzezukładkrążeniawrotnego,dlategozanimosiągnąwłaściwysobiecel
działania,napotykająnaswejdrodzewątrobę-głównemiejscemetabolizmu
ksenobiotyków.Efekttenoczywiścieobniżabiodostępnośćleków.
Jakwspomnianowyżej,substancjeobcewchłoniętedoorganizmusąobiek-
temlicznychprocesówprzemian,prowadzącychdoichusunięciazustroju.Po-
dającwięcpacjentowilek,musimyliczyćsięztym,żejestonsystematycznie
usuwany,wskutekczego,abypodtrzymaćefektterapeutyczny,musimydawkę
lekupowtarzać.Oczywiścieprocesyprowadzącedousunięcialekuzustrojuto
nietylkometabolizm-oczasie,wjakimlekprzebywaworganizmie,decydują
objętośćdystrybucji,poziomwiązanialekuzbiałkamiosocza,sprawnośćukła-
dukrążeniainerekiwieleinnychczynników.Jednakwznacznymstopniupo-
ziom,czyraczejszybkośćprocesówbiotransformacjiwpływanato,czylekma
szansedziałaćwustrojudługoczynie,czyszybkozostanieusuniętyoraznato,
wjakisposóbnależyustalićjegodawkowanie.Procesymetabolizmumogąjed-
nakwróżnorodnysposóbmodyfikowaćdawkowanie-wzależnościodtego,
jakiewłaściwościmająmetabolityleku.Sąmożliwenastępującesytuacje:
1.Metabolitlekujestnieaktywny-np.salicylanyulegająsprzęganiuzgli-
cyną,wwynikuczegopowstająnieaktywnemetabolity;podawanieleku
należytakustalać,abyutrzymywaćpoziomaktywnegolekunaodpowied-
nimpoziomie.
13
