Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wstęp
dlaktóregożycieludzkiebyłociągłymścieraniemsięaspekturo-
zumowegoinaturalnego.Wdużejmierzefreudowskadefinicjaid
odpowiadaplatońskimpopędomiżądzom,będącymnajbardziej
pierwotnączęściązłożonejnaturyczłowieka.Idnieznamoralności
iinnychkulturowychproduktówrozwojucywilizacyjnego;idchce
zaspokajaniatego,cowczłowiekuDpierwotne”6.Mimożecywili-
zacjawyposażanaswswojeosiągnięcia,człowiekodczuważądze
ipopędy,którychspołeczeństwoniepozwalamuzaspokoićijeśli
przekuteonezostanąwemocjezbiorowe,mogąprowadzićdokon-
fliktów7.TochybanajbliższeSMwnioskiwywodzącesięzpsycho-
analizy,zktórejjednakniekorzystaliśmywtejksiążce.
Czymożnaantropomorfizowaćzachowaniaaktorówzbioro-
wych,takichjakpaństwa?Wydajesię,żenapoziomiejednostki
bardzoczęstoniemainnegowyjścia,jaktrwaniewDneurotycz-
nych”okowachspołecznych.Zasadnejestjednakpytanie,czytaka
koniecznośćzachodziwśrodowiskumiędzynarodowym,gdzienie
istniejewładzazwierzchnia,procesysocjalizacji8majązdecydowa-
nieniższąintensywnośćniżnapoziomiegrupspołecznych,atodaje
przynajmniejhipotetycznąmożliwośćwiększejskłonnościdawania
upustuzbiorowymżądzomipopędom.CzyistniejąwogóleDzbio-
roweżądzeipopędy”?Ajeślitak,towjakisposóbsiętworzą?Czy
biologicznośćczłowiekamożebyćczynnikiem,którypozwolinam
zrozumiećinterakcjemającemiejscewśrodowiskumiędzynarodo-
wym?Podczaspracynadpublikacjątowarzyszyłynamtepytania,
dlategoteżpozaprezentacjąmiejscabiologiiwwybranychontolo-
giachSMzajęliśmysięnajczęściejodnoszonymidouwarunkowań
biologicznychzachowaniamiludzkimi,takimijakagresja,współ-
pracaczydominacja.Skorzystaliśmyzwłaszczazużytecznych,cho-
ciażkontrowersyjnychhipotezpowstałychnagrunciesocjobiologii
ipsychologiiewolucyjnej.Szczególnietadrugadziedzinawiedzy,
6
FreudnapoczątkukarieryakademickiejinspirowałsięteoriąDarwina.Roz-
ważałonm.in.zagadnienianieracjonalnychzachowańwperspektywiegłodujako
czynnikabiologicznego,którywarunkujeludzkiedziałania.
7
Por.I.Malej,Grapopędów.FreudoDostojewskim,DActaUniversitatisWra-
tislaviensis”2018,nr3821,DSlavicaWratislaviensia”CLXVI,s.82.
8
Zob.M.Finnemore,K.Sikkink,Internationalnormdynamicsandpolitical
change,DInternationalOrganization”1998,t.52,nr4,s.887–917.
