Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Procesywrozwojufzycznym
Ilośćtkankitłuszczowejworganizmiepo-
większasięwwynikuzwiększanialiczbykomó-
rektłuszczowych(adipocytów)orazichrozmia-
rów.Komórkitłuszczowemogązwiększyćswoją
średnicęnawet10-krotnie.Imwiększajestliczba
tychkomórek,tymwięcejtłuszczumożegroma-
dzićsięworganizmieczłowiekaitymwiększejest
ryzykorozwojuotyłości.Procesrozwojutkanki
tłuszczowejtrwacałeżycie:
•
zaczynasięupłoduok.14.tygodniarozwoju
istopniowonasilasię,
•
unoworodkadonoszonegotkankatastanowi
ok.10–15%masyciała,
•
w1.r.ż.masatkankitłuszczowejzwiększasię
5-krotnie(stanowionaok.25%masyciała);
przełom1.i2.r.ż.jestpierwszymokresem
krytycznym–znaczniezwiększasięliczba
irozmiarykomórektłuszczowych,
•
dook.8.–10.r.ż.liczbaiwielkośćkomórek
tłuszczowychudziecibeznadwagiutrzymuje
sięnadośćstałympoziomie,
•
naokresdojrzewaniapłciowegoprzypada
drugiokreskrytyczny;przyrosttkankitłusz-
czowejjestznaczniewiększyudziewczątniż
uchłopców(efektdziałaniahormonówpłcio-
wychżeńskich,głównieprogesteronu);różni-
cujesiętakżejejrozmieszczenie:udziewcząt:
wokolicyud,bioder,pośladków,podbrzusza
ipiersi;uchłopców:nakarku,ramionach,
wnadbrzuszu,
•
wokresiedorosłościwystępujetendencjado
zwiększaniasięilościtkankitłuszczowej
(efektzwiększaniasięrozmiarówkomórek
wnastępstwiezaburzonejrównowagimiędzy
•
podażąawydatkowaniemenergii);dokonuje
sięteżprzemieszczaniesię(redystrybucja)
tkankitłuszczowejzkończynnatułów,
wokresiepóźnejstarościtkankatłuszczowa
stopniowozanika.
Procesrozwojumięśnirozpoczynasięprzed
urodzeniemiutrzymujesięwokresiepostnatal-
nym.Przyrostliczbywłókienmięśniowychiich
rozmiarówjestnajwiększyuchłopcówposzczy-
cieskokupokwitaniowegowzrostu(efektdziała-
niatestosteronu).Uchłopcówmasamięśniwy-
nosiok.7kgwwieku6lati23kgwokresie
pokwitania.Uosóbdorosłychpo50.r.ż.ilośćmasy
mięśniowejstopniowozmniejszasię.Doprzero-
stumięśniudorosłych,czylizwiększeniamasy
iobjętościkomórekmięśniowych,alebezzwięk-
szeniaichliczby,możedojśćpodwpływem
treningu,wzmożonejpracymięśniowej.
Różnicowanie
Wzrastaniuciałatowarzyszyprocesróżnicowania
jegostruktury–komórek,tkanekinarządów.
Widocznymprzejawemróżnicowaniasąm.in.
zmiany:
•
proporcjiciała(ryc.2.5)–tzw.proporcjedzie-
cięcetodużagłowa,krótkaszyja,długitułów
orazkrótkiekończynydolneigórne;oduro-
dzeniadozakończeniawzrastaniadługośćtu-
łowiazwiększasię3razy,kończyngórnych
–4razy,kończyndolnych–5razy;zmieniasię
takżepołożenieśrodkaciężkości:unoworod-
kajestonnawysokościpępka,udorosłego
–nawysokościspojeniałonowego;
Płód
2mies.
Płód
5mies.
Noworodek
2lata
6lat
12lat
25lat
Ryc.2.5.Proporcjeciałaupłodu,dzieciwróżnymwiekuiuosobydorosłej
Źródło:Robbinsiin.,1928.
31