Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie–część1
ZrozumiećBizancjum
JonathanShepard
WieledrógprowadzidoBizancjum,nazywanegoNowymRzymem,awskazówek
dostarczająlicznedyscypliny,wtymhistoriasztuki,archeologia,teologia,analiza
inskrypcjinakamieniachimonetachorazrękopisów.Wieluhistorykówznajdujących
takiewskazówki,specjalizowałosięwinnychobszarachbadawczych,takichjak
starożytnaGrecjaiRzym,średniowiecznyZachód,terenysłowiańskie
iśródziemnomorskie,anawetwłoskirenesans.Najpewniejszymfaktem
dotyczącymtegonieuchwytnego„NowegoRzymu”jestto,żeistniałponadtysiąc
lat,aczkolwiekod1204rokuprzechodziłtrwającypięćdziesiątsiedemlatokres
poważnychzakłóceń.Głównymmotywemniniejszejksiążkisąpytania,jak,
dlaczegoigdzie–przeztysiąclatswojegoistnienia–imperiumtrwało,upadało
i(conajważniejsze)odradzałosięjakolepiejlubgorzejfunkcjonującyorganizm
ijakoidea.
Obieramywęższądrogęniżzwiastuntegotomu,
TheCambridgemedieval
history
IV1.Pierwszajegoczęśćszczegółowoopisywałahistoriępolityczną,
militarnąikościelnąod717rokudokresucesarstwa,akilkarozdziałówpoświęcono
sąsiadującymznimludomipaństwom.Drugaczęśćzawierałarozdziały
tematyczne,dotyczącemiędzyinnymiprawa,władzy,Kościoła,muzyki,sztuk
plastycznychiliteratury.Niniejszaksiążkaniestanowitakcałościowegoujęcia.
Śledzonesąwniejlosycesarstwajakozmieniającejsięorganizacjipolityczno-
militarnejorazjakotrwałegoideałuistanuumysłu.Niepodejmujemysięjednak
próbyprzedstawieniaBizancjumijegocywilizacjizewszystkichpunktówwidzenia.
Niemniejwtrzeciejczęściwprowadzeniaszkicujemyważniejszealternatywneujęcia
historiiCesarstwaBizantyjskiego.
Przedstawiamywydarzeniaistotnezpunktuwidzeniaorganizmupolitycznego,
zeszczególnymuwzględnieniemlicznychzewnętrznychiwewnętrznych
problemów,zjakimimusielizmierzyćsięobrońcyładucesarstwaurzędujący
wstolicyNowegoRzymu.Dużąuwagę–codośćnietypowe–poświęcono
postaciomposzczególnychcesarzyisztucerządzeniatakichgigantówjak
JustynianIWielki(527–565),LeonIII(717–741),BazyliI(867–886),BazyliII(976–
1025),AleksyIKomnen(1081–1118)iManuelIKomnen(1143–1180).Opisanoich
różnorodne,częstoskuteczne,rozwiązaniaproblemówpojawiającychsięwczasach
ichrządów,niejednokrotniepowracateżtematpragmatyzmuwładców
bizantyjskichwobliczuepidemii,kryzysówfinansowychinajazdów„barbarzyńców”,
atakżenieoczekiwanychproblemówzwiązanychzichwłasnymisukcesami.
Dynamikętakichimprowizowanychposunięć,nagłychpotrzebodnowy
idługotrwałychzmiananalizujesięraczejpodkątembieguwydarzeńniż
szczegółowejanalizyinstytucjijakotakich,ponieważfunkcjonowanietaklicznych
instytucjibizantyjskich–odarmiipoadministrację–macharakterspornyitrudno
jeokreślić.
Poruszamyteżkwestiebizantyjskiejkulturypolitycznej,odprzekonańreligijnych
popatronatnadsztukamiplastycznymi,atakżerysujemyszerszyobraz
społeczeństwaprowincji,powiązanychzmetropolią.Wrozdziałachtematycznych
analizujemyzagadnieniadotyczącegospodarkiimisjichrześcijańskich,omawiamy
społeczeństwa,elityipaństwa,którewchodziływdługotrwałerelacje
zBizancjum.Ichzakresrównieżnieobejmujewszystkiego:naprzykładbrak
rozdziałuostosunkachBizancjumzRusią.Terozdziałydostarczająjednak
