Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
2
(Baugh1992:133).Jejrozwójmożnapodzielićnakilkaokresów,
odzwierciedlającychzmianypolityczno-obyczajoweizwiązanych
zkondycjąspołeczno-ekonomicznąAfroamerykanów.
TrwającyodpoczątkówXVIIwiekuażpouzyskanieniepodległości
okreskolonialnytopierwszafazarozwojuangielszczyznyafro-
amerykańskiej.AfrykanówzaczętoprzywozićdoAmerykiPółnocnej
zAfrykiZachodniejjakoniewolnikówjużnapoczątkuXVIIwieku,
awciągunastępnychkilkudziesięciulatbyłtojużhandelzakrojo-
nynaszerokąskalę.Kwitłapolitykabrutalnegowykorzystywania
Afrykanów,główniedopracynaplantacjachbawełnywkoloniach
południowych.Zapotrzebowanienaniewolnikówstalerosło.Szacu-
jesię,żeodpoczątkuXVIIIwiekudouzyskanianiepodległościprzez
Amerykę(1775)populacjaafrykańskichniewolnikówurosłazokoło
2500do100tysięcy(Crystal2003:35),znacznieprzewyższając
liczebniemieszkającychnaPołudniubiałych.
NiewolniczaegzystencjazrodziławśródAfrykanówszczególnyro-
dzajkomunikacji,naktórywpłynęłokilkaczynników.Stopniowoza-
częłazanikaćznajomośćjęzykówojczystychprzywiezionychzAfry-
ki:byzapobiecbuntom,niewolnikówprzywożonozróżnychczęści
CzarnegoKontynentu,aposługiwalisięonirozmaitymijęzykami
(Baugh1999:5).Abyrozumieć„białychpanów”iporozumiewać
sięmiędzysobą,Afroamerykaniezaczęliprzyswajaćsobie,wogra-
niczonymzakresie,angielszczyznę,któraszybkowyparłajęzykioj-
czysteizaczęłafunkcjonowaćjakolinguafranca.Wartoprzytym
zauważyć,żeniewolnikównigdynienauczanojęzykaangielskiego,
aświadomeutrzymywaniewśródnichanalfabetyzmumiałonacelu
zapobieżenieichemancypacji.MowęAfroamerykanów,jakązaczęli
sięposługiwaćnatymetapie,możnaokreślićjakopidżyn,awięc
rodzajprzyswojonegojęzykaopartegonaangielszczyźniezasłysza-
nejubiałychciemiężycieliorazelementachjęzykówafrykańskich.
Zczasemówpidżynuległkreolizacji,awięcstałsiękreolem,mową
ojczystąnowychpokoleńniewolników.Powstałaspecyficznaod-
mianaangielszczyzny,którejistnienieodnotowanojużw1702roku
(FlexneriSoukhanov1997:16).Ztegookresupochodzigarstka
zachowanychdziśzapożyczeńzjęzykówafrykańskich,np.JUKE(„al-
kohol,główniewysokoprocentowy”,zjęzykawolof),JUMBO(„bar-
