Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3
Rozwój
dzoduży”,zjęzykakongo),MANDINGO(„silny,dobrzezbudowany
Afroamerykanin”,zjęzykabambara)czyVOODOO(„wudu,religia
opartanawierzeniachpotomkówafrykańskichniewolników,głów-
nienaKaraibach”,zjęzykafon).Ponadtowieleużywanychokre-
śleńztamtegookresumadziścharaktersubstandardowy,np.AX
(„pytać”),BEADO(„miećzamiarcośzrobić”),BEENDONE(„zrobić
lubrobićcośkiedyś”),IT(„jestlubsą,odpowiednikstandardowe-
gothere”),LIKETO(„prawie,niemal”)czySTEADY(„ustawicznielub
przezcałyczas”).
W1776rokupółnocnoamerykańskiekoloniewybiłysięnaniepod-
ległośćirozpocząłsięokreskształtowaniapaństwa.Afrykań-
scyniewolnicystanowilijużprawie20%populacjicałejAmeryki
(FlexneriSoukhanov1997:16).Niepodległośćniezmieniławiele
wsytuacjiAfroamerykanów:dalejpracowaliniewolniczo,egzystując
wopłakanychwarunkachsocjalnych,cierpielizpowodubiedy,gło-
duiwciążpozostawalianalfabetami.Zaczęłysięwszakstopniowe
zmiany,odzwierciedlającenarastająceróżniceregionalne:wsta-
nachpółnocnychhandelniewolnikamizacząłbudzićcorazwiększe
wątpliwościnaturymoralnej,cowkonsekwencjidoprowadziłotam
dozakazuimportunowychniewolników.Odwrotniebyłowstanach
południowych,gdziezapotrzebowanienaniewolnikówpracujących
naplantacjachzaczęłorosnąćwzwiązkuzgwałtownierosnącymza-
potrzebowaniemnabawełnę,którejprodukcjawpierwszejpołowie
wiekurokrocznieulegałapodwojeniu(Ciment2007:53).Wciągu
następnychdekaddoprowadziłotodonarastającegorozziewupo-
międzyPółnocą,będącązazniesieniemniewolnictwa,aPołudniem,
chcącymutrzymaćstatusquo.Konfliktbyłnieunikniony,ajegona-
stępstwembyławojnasecesyjna.
Podwzględemjęzykowymskreolizowanaangielszczyznaniewolni-
kówwchodziławcorazsilniejszykontaktzdialektamiamerykań-
skiegoPołudnia,głównietzw.dialektemzatokowo-atlantyckim(ang.
CoastalSouthern).Wtymteżokresienabrałacharakterystycznych
cechfonologicznych,którełącząjeztymdialektemiobejmują
m.in.brakrotyczności,tj.niewymawianiegłoski„r”posamogłosce
inakońcuwyrazu,orazmonoftongizację,tj.wymowędwugłoski
„ai”jakosamogłoskę„a”(Wells1990:537-557),atakżezaczęła