Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bólnależydopodstawowychmechanizmówostrzeganiaiobro-
nyustrojuprzedistniejącymzagrożeniemlubinformującychnas
ojegowystąpieniu.Brakodczuwaniabólu,np.spowodowanyokre-
ślonymichorobamigenetycznieuwarunkowanymi(rozdz.2)prak-
tycznieograniczamożliwośćżyciaiprzeżyciaczłowieka.Fizjolo-
giczniebólpowodujeREAKCJĘOBRONNĄ,chroniącorganizm
przedniekorzystnymidziałaniamizagrażającegomubodźca.Itak
np.podwpływembóluwywołanegozetknięciemsiępalcazgorącym
przedmiotemnatychmiastusuwasięrękęzobszarujegooddziaływa-
nia(ryc.1.1).SilnyBÓL„SYGNAŁOWY”,wpływającnazachowanie
umożliwiaograniczenieniekorzystnychskutkówstanuchorobowe-
go,anawetchroniustrójprzedkolejnymizdarzeniamimogącymi
bezpośredniozagrozićzdrowiuiżyciu(przykładowo,bólstłuczonej
lubzłamanejkończynypowodujejejunieruchomienieiprzerywa
potencjalniegroźnąsekwencjęzdarzeń,wtymchoćbyzatorowości
tłuszczowejczyzakażonejwtórniemartwicymiejscowej,wymagają-
cejamputacji).Tegotypubólpowstającywnarządachwewnętrznych
zlokalizowanychwklatcepiersiowej,jamiebrzusznejorazmiedni-
cy,określanyjakoBÓLTRZEWNY,spowodowanyjestpatologiczny-
miprocesamiprowadzącymidozaburzeniaichstrukturylubfunk-
cji.Częstostanowipowódpodjęciaszerokozakrojonejdiagnostyki
kończącejsięwykryciemprzyczynyiwdrożeniemskutecznego
leczeniaprzeciwdziałającegozniszczeniuokreślonegoorganu.
1.3.Bólkliniczny
Bóltowarzyszącynieprzemijającemusamoistnieuszkodzeniutka-
nek,chorobielubwystępującypozabieguoperacyjnymokreślany
jestjużjakoBÓLKLINICZNY.Bóltakipowstajewskutekpobudze-
niaodpowiednichRECEPTORÓWBÓLOWYCH,inicjujesegmentalną
iponadsegmentalnąodpowiedźośrodkowegoukładunerwowego
(OUN),którapowinnazapewnićutrzymanieustrojowejhomeos-
tazypodczasrozwojuprocesupatologicznego.Doodruchówuru-
chamianychprzezREAKCJĘBÓLOWĄnależąprzedewszystkim
zmianywkrążeniu(przyśpieszenieakcjiserca,wzrostrzutuserca,
wzrostprzepływunaczyniowegowmózguimięśniach)ioddycha-
niu(przyśpieszenieispłycenieoddechów).Stanowiąoneprzejaw
1.BÓLJAKOZJAWiSKOPATOFiZJOLOGicZne
7