Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zostawiająctełagodnemałpyzasobą,odwiedziłemnastępniezoo
wArnhemwHolandii,gdzierozpoczynałemkarierę,badającdrugi
gatunekzrodzajuPan.Wspomnianywcześniejniemieckiprofesor
pokochałbyszympansy,jakożesamcerządzątuniepodzielnie
ibezustannierywalizująopozycję,dotegostopnia,żejednązmoich
książek,ChimpanzeePolitics
(„Szympansiapolityka”),wcałości
poświęciłemichoszustwomiintrygom.Wczasachstudenckich
zacząłemczytaćNiccolaMachiavellego,poszukującintuicji,których
niemogłymizaoferowaćpodręcznikibiologii.Jedenzszympansów,
ważnadlamniepostaćtamtegoburzliwegookresu,odktóregominęło
już40lat,zostałzamordowany,kiedyjeszczetambyłem,
awydarzenietoniedajemispokojudodziś,zwłaszczażesprawcy
wmakabrycznysposóbpozbawiliofiaryjąder.Wszystkiepozostałe
samce,którewtedypoznałem,wymarłyzbiegiemlat,alewkolonii
wciążżyjąichdoroślisynowie,którzynietylkosąniepokojąco
podobnidoojców,leczwdodatkupodobniebrzmiąichpohukiwania
iwrzaski.Odgłosyróżnychszympansówłatwoodsiebieodróżnić:
kiedyśpotrafiłemrozpoznaćkażdegoz25znichwyłączniepotym,
jakwołały.Pośródtychnaczelnychczujęsięjakusiebieiuważam,że
sąabsolutniefascynujące,alenigdyniemiałemzłudzeń,jakbardzosą
„miłe”,nawetjeślitakimisięwydająwiększościludzi.Walkę
owładzętraktująbardzopoważnieisągotowezabijaćswoichrywali.
Dochodziłorównieżdotego,żezabijałyludzialbogryzłyichpo
twarzy,jakzdarzałosięwprzypadkupróbudomawianiaszympansów
wUSA,alemożnasiętegospodziewać,jeślitrzymasięwdomu
dzikiezwierzę,kiedyjegozazdrośćseksualnaipotrzebadominacji
stwarzająryzykopobudzeniaseksualnegoprzezosobnikinaszego
słabegogatunku.Jedendorosłysamiecszympansajesttaksilny(nie
wspominającojegoostrychjaksztyletyzębachiczterech„rękach”),
żenawetpięciurosłychmężczyznnigdyniezdołałobygo
przytrzymać.Szympansywychowanewśródludzidoskonaleotym
wiedzą.
Samice,któreznałem,będącwArnhem,wciążjeszczeżyją,
zwłaszczaszympansicaoimieniuMama,imponującamatriarchini
kolonii.Nigdyniezachowywałasięjaktypowamatriarchinibonobo,
którasprawujerządytwardejręki,alebyłaalfąpośródsamic,od
