Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.REKONSTRUKCJAbIOgRAfII
bRONISŁAWYWAJS–PAPUSZY
2.1.TYPOLOgIAPRZEDSTAWIEŃbIOgRAfII
bRONISŁAWYWAJS–PAPUSZY
JurijŁotmanpowiada,żezobaczeniepięknej,bogatejosobowościartystycznej
wywołujeprzeżyciewartościestetycznej.Biografiaartystystajesięwięcwtedy
niezbędnymelementemdopełniającymdzieło.Biografia,oddającżycieauten-
tyczne,zawierajednakmiejscapuste,niewiemybowiemwszystkiegooartyście,
jegożyciu,predyspozycjachpsychicznychitp.Biografwypełniapustemiejsca
własnąwyobraźniąlubswoimiodczuciami.
Nieulegawątpliwości,żerozdźwiękmiędzyżyciemartysty,ajegotwórczością,zachodzi
stale.Tenżebiograf,częstodokonujewięckolejnegozabiegu-oczyszczazesprzeczności
życiowefakty,stosującwobecnichwzorzecczarno-biały.Możerównieżopisywanąpo-
staćidealizowaćbądźzbytniobeletryzowaćfaktyzjejżycia.Łatwowięckreowaćpostać
wyjątkowąlubprzedstawićją,jakotypowywytwórwarunkówhistorycznych(Robotycki
1992:96).
CzesławRobotycki,rekonstruującSchematybiografiitwórcówludowych,
wskazałnautrwaleniesiętrzechmodeliopisużyciatwórcy:nbożegoczłowieka”,
twórcynaturalnegoitwórcyświadomego.
Schematyte[...]występująwlicznychwariantach.Mająwszelkiecechykliszy(cliche).
Jasneplamykliszyłatwomożnałączyćdowolnym,sensownymwątkiemfabularnymiuzy-
skiwaćnowereplikitejsamejstruktury,obudowanejinnymizdarzeniami[...].[Monogra-
fiebiograficzne]sąopowieściamiwydobywającymicechyosobowościtwórcy,boprzez
osobowośćtłumacządzieło.Użyciekliszywtakkonstruowanychtekstachjestprawie
nieuniknione.[Autortakiejbiografii,starasięwniej]pokazaćżywy,całościowyikon-
kretnywizerunektwórcyjakoczłowiekaijegodzieła.Aleprzecież[...]życiejednostki
rzadkokiedyjestciągiemkonsekwentnychczynówiichskutków.[...]jednostkitwórcze
naróżnysposóbodstająodotoczenia.Ichcodziennedziałania,przekonania,losyżyciowe
itwórczośćartystyczna,bywajączęstoniespójne.Mogąrozwijaćsięwtakiejzgodności
prawdyartystycznej,któraniewynikazsamegodziełatwórcy.Wtakichprzypadkach,
miejscanpuste”biografiiwypełniasię,nieświadomie,projekcjamiautorskimi,zderzasię
różnelinieżyciowebohatera,byosiągnąćcałość,uzasadnionąfabularnieiestetycznie(Ro-
botycki1992:98).
29
