Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bezpiecznąiwartościowąlokatąjestinwestycjawsiebie.
Dlategowybrałemnapoczątektejdrogigenialnego
Heraklita,którybodajjakopierwszydoceniłsiłę
jednostkowejwyobraźni(„Jedenwarttylecodziesięć
tysięcy,jeślijestnajlepszy”),anapewnotakznacząco
zwróciłsiękubadaniomhumanistycznymizszukania
samegosiebieuczyniłswoistystylpoznaniaiżycia.
Jegozdaniem,człowieknietylkorealizujepotrzeby
materialne,alematakżepotrzebyduchowe,awzwiązku
ztymdysponujenadludzkązdolnościąprowadzenia
wiecznegosporumateriizduchem,naturyzkulturą,
zmysłówzumysłem1.Poprzezhistorięikulturęczłowiek
niejestsobą,astajesięnimdopierowtedy,gdyto,
cownimzewnętrzne,zwrócisiędotego,cowewnętrzne,
do„boskiegologosu”.Abyodkryćsiebie,niewystarczy
miećwiedzę2,jakzauważyłHeraklit:„Niewystarczydużo
wiedzieć,żebybyćmędrcem”(za:DiogenesLaertios
1968,s.517),lecztrzebamiećumiejętnośćważenia
empiriiimetaforyki,teoriiipraktyki.
WedługHeraklita,ludzkadusza(„boskapotencja”,
„geniusz”)ujawniasięwdynamicznejjednościlogosu
(jakoboskiegopierwiastkaintelektu)orazrozsądku(jako
indywidualnejhistoriiiwiedzy).„Połączenia
sąnastępujące–całeiniecałe,zgodneiniezgodne,
harmoniaidysharmonia,izwszystkiegojedno,zjednego
wszystko”(K.Leśniak1972,s.89).Mądrośćczłowieka
todostrzeganieirozumienietejtrudnejjedności,czyli
międzyinnymiuznawanie,żetowłaśniegłupotaczyni
mądrośćdobrą,abezmądrościniktbyniewiedziałnic
ogłupocie,iniewielenatoporadzimy,żeteiinne
przeciwieństwamusząbyćpowiązanezsobąnawiele
różnychsposobów.Kiedypatrzymynadrogęrozwoju
czegokolwieklubkogokolwiek,tomożesięnam
wydawać,żeprowadzionawgórę,jednakpatrzączinnej
perspektywy,możemyodkryć,żeprowadziwdół.Nie
mawrozwojujednegowektora.Wszystkiejegowariancje
ioscylacjezachodząwramachdynamicznejcałości
boskiegologosu,będącegonieustającymprocesem,który
„[...]był,jestibędziewiecznieżyjącymogniem
