Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.3.Bydłojakoźródłosiłyroboczej
Wwielumieszanychsystemachuprawynaświeciebydłoużywanejestjakosiła
robocza.WykorzystujesięjewtransporcieidouprawyroliwkrajachAzjiiAfryki
(Powelliwsp.,1998).Szczególnieważnąfunkcjępełniąwoły(wykastrowanesamce
bydła)ibawoływuprawieryżumokregowkrajachazjatyckich.Bydło,koniowate,
wielbłądowateisłoniewykorzystywanejakoźródłosiłypociągowejwrolnictwie
doprzemieszczanianarzędzirolniczych,pompowaniawodydonawadnianiaiprac
związanychzwyrębemlasów.Aktualnąliczbęzwierzątwykorzystywanychdotych
celówszacujesięwskaliświatana400mln,wtymwołyibawołystanowiąokoło
300mlnsztuk.Pięćdziesiątdwaprocentpowierzchniuprawnejwkrajachrozwi-
jającychsię(zwyłączeniemChin)jestuprawianezużyciemwyłączniezwierząt
pociągowych,atylko26%zapomocąnarzędziręcznych(Giford,1992).Należy
zwrócićuwagę,żewporównaniuzwykorzystaniemciągnikówsiłazwierzątjest
odnawialnymźródłemenergiiwwielukrajachrozwijającychsięimożebyćwytwa-
rzanawgospodarstwie.Dziewięćdziesiątprocentciągnikówinarzędzirolniczych
naświeciejestprodukowanewkrajachuprzemysłowionych,awiększośćtychsto-
sowanychwkrajachrozwijającychsię(ok.19%)jestimportowana.Oczekujesię,
żezapotrzebowanienasiłęroboczązwierzątpociągowychwskaliświatabędzie
sięstopniowoobniżać,alewnadchodzącychlatachudziałzwierzątwprodukcji
żywnościnaświeciepozostanienadalowieleważniejszyaniżeliudziałmaszyn
iciągników.
WPolscedokońcaXIXwiekuwołyroboczestanowiłygłównąsiłęnapędowąipociągową
wrolnictwie.Ichpracamiałaprzezwiekizasadniczeznaczeniedlaprodukcjirolnej.Od
starożytnościdokońcaśredniowieczadopracwdomu,napoluiwtransporciesłużyły
niemalwyłącznietengatunek.Użytkowanozazwyczajzwierzętawwiekuod3.do10.ro-
kużycia.Wybrakowanewołydotuczanoiprzeznaczanonarzeź.Oichznaczeniujako
siłypociągowejwpolskimrolnictwiewXIXwiekuświadczyichdużyudziałwstadzie.
Stosunekwolcówdokrówkształtowałsięjak1:1,3.Wołyznacznieprzewyższałykonie
wytrzymałościąwpracynaroli,zwłaszczanaterenachgórskich.Dlategotamnajdłużej
utrzymałsięzwyczajużywaniaichdopracpociągowych.Proceszastępowaniawołów
roboczychkońmirozpocząłsiędopieropouwłaszczeniuchłopówwXIXwieku.Zaprzęgi
bydlęceprzetrwały,zwłaszczawrejonachgórskich,dolat60.-80.XXwieku.
1.2.4.Bydłojakoinstrumentyfinansowewubogichkrajachświata
Wubogichkrajachświatabiedniczęstoniemajądostępudostandardowychform
usługfinansowych,wtymdousługbankowych.Hodowlabydłastanowizatem
alternatywędlaprzechowywaniaoszczędnościlubzgromadzonegokapitałujako
„żywekontooszczędnościowe”,które,chociażniebezryzyka,zapewniasolidne
9