Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.nCień”:ironiaiodbicie,ironiaiprawda
25
żydwoistość/npodwójność”czynpodwojenie”
.Jesttocecha
wpisanawironięodsamychjejpoczątków
25
,którąmożna
rozpatrywaćnawielupłaszczyznach.
Zhistorycznegopunktuwidzeniadwoistośćtawiąże
sięzkorzeniamiironii26-obecnejtakwdziełachfilozoficz-
nych,jakistricteliterackich.Jakozjawiskocharakteryzujące
sięchwiejnymstatusemironianietylkoodpoczątkufunk-
cjonowałanarozmaitychpograniczach(doktórychmożna
zaliczyćnaprzykładretorykęwrazzjejpiśmiennictwem,
będącymźródłemtakważnejodmianytejkategoriijakiro-
niaretoryczna),lecztakżeprzekraczałagranice-między
twórczością/literaturąiegzystencją,czegoprzykładem
możebyćironialosu,odnajdywanaprzezstarożytnychza-
równowżyciuSokratesa,jakiwlosachbohaterówdrama-
tuantycznego(gdziestanowiłaistotnyskładniktragizmu),
czyrównieżgranicewskazanepowyżej-międzyfilozofią
iliteraturą,czegoznakomitymprzykłademmożebyćironia
romantyczna.Obietetradycje-filozoficznailiteracka,wza-
jemnenasiebieoddziałujące27-doprowadziłydodwoistego
25Cechącharakterystycznąironiijakopojęciaijakozjawiskajestam-
biwalencjaznaczeń.
26
Natematironiizob.m.in.:A.Doda,Ironiaiofiara,Poznań2007;Ironia,
red.M.Głowiński,Gdańsk2002;S.Kierkegaard,Opojęciuironii…,dz.cyt.;
W.Hamerski,Ironieromantyczne,Warszawa2018;P
.Łaguna,Ironiajako
postawaijakowyraz(zzagadnieńteoretycznychironii),Kraków-Wrocław
1984;T
.Ososiński,Ironiaajednostka.KoncepcjeironiiuFriedrichaSchle-
glaiSokratesa,Warszawa2014;Powagaironii,red.A.Doda,Toruń2004;
A.Stankowska,Ironiabezroszczeń?…,dz.cyt.;J.Sieradzan,Sokratesnieznany.
StudiaorecepcjipostaciSokratesa,Warszawa2011;W.Szturc,Eironeia,
dz.cyt.(tamteższerokabibliografiaprzedmiotu);R.Turasiewicz,Problem
antycznejironii,Warszawa-Kraków1983;W.Szturc,Ironiaromantycz-
na.Pojęcie,graniceipoetyka,Warszawa1992;M.Żmigrodzka,Etosironii
romantycznejpopolsku,w:Problemywiedzyokulturze,red.A.Brodzka,
M.Hopfinger,J.Lalewicz,Wrocław1986;M.Żmigrodzka,Ironiaromantyczna
[hasło],w:SłownikliteraturyXIXwieku,red.J.BachórziA.Kowalczykowa,
Wrocław-Warszawa-Kraków1991,s.377-385.
27Choćbezwątpienianarozumieniuironiisilniejszepiętnoodcisnęła
tradycjafilozoficzna,cowbadaniachliteraturoznawczychmożnaobser-
wowaćpodziśdzień.Zob.B.Allemann,Oironiijakokategoriiliterackiej,
w:Ironia,dz.cyt.,s.18-19:nPopierwsze,natradycyjnympojęciuironii