Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
StarejCerkwiwSarajewie(nr222,fol.361b-364a).Wstaroruskiej
Riazańskiejkormczej(РНБ,F.п.II.1)odnajdujemygonafol.399d-402c
31
.
JakwykazałaostatnioTatianaAfanasieva,wlatachosiemdziesią-
tychXIVw.powstałojeszczejedno,całkowicieniezależneodwcześniej-
szychtranslacji,cerkiewnosłowiańskietłumaczenierytuałuwyrzeczenia
sięislamu.InteresującynastuutwórzostałprzełożonywobrębieEucho-
logionuWielkiegoKościoła-bizantyńskiegozbiorutekstów,wykorzy-
stywanychpodczassprawowaniaobrzędówliturgicznychwkonstan-
tynopolitańskiejbazyliceHagiaSofia.Pomysłodawcątłumaczenia
byłnajprawdopodobniejmetropolitamoskiewskiCyprianCambłak
(1389-1406).Utwórzachowałsięnakartachpergaminowegokodeksu
zkońcaXVw.(ГИМ,Син.675,fol.207)-217)orazpóźniejszychmanu-
skryptówruskich,m.in.РНБ,717.1085/1194,fol.194-199(z1504r.)
32
.
WpołowieXVIstulecia,wrazzprzyłączeniemchanatówkazańskiego
iastrachańskiegodopaństwamoskiewskiego,owocującymwzrostem
liczbykonwersjizislamunachrześcijaństwowschodnie,zaintereso-
wanieomawianymrytuałemwzrosło.Odnajdujemygonakartach
rękopisówtypumiscellanea,np.РГБ,173.I.175,fol.492-499(pierwsza
połowaXVIIw.);РГБ,173.I.196,fol.78)-86(pierwszapołowaXVIIw.);
РГБ,304.I.739,fol.541-549)(XVIIw.);РГБ,304.I.741,fol.280-291)
(XVIIw.).Utwórtenwykorzystalirównieżtwórcykompilacyjnej
Opowieściohaniebnejwierzesaraceńskiej,zachowanejm.in.wtekście
LatopisuNikonowskiego33.
Zabytki,przetłumaczonezgrekibizantyńskiejnajęzyk(staro)cer-
kiewnosłowiański,stawałysięniekiedynaRusiźródłeminspiracjidla
rodzimychautorów,którzysplatajączesobąiredagującichdłuższebądź
31
M.M.Petrović,SaintSava)sZakonopravilo…,s.51-61;М.В.Корогоди-
на,Кормчиекниги…,vol.I,s.102,200-203;vol.II,s.34,36;Z.A.Brzozowska,
M.J.Leszka,T.Wolińska,Muhammad…,s.185-186.
32Т.И.Афанасьева,СлавянскаяверсияЕвхологияВеликойцерквииеегрече-
скийоригинал,ТИРЯ5,2015,s.9-43;М.В.Корогодина,Кормчиекниги…,vol.I,
s.200-203;Z.A.Brzozowska,M.J.Leszka,T.Wolińska,Muhammad…,s.186.
33
А.Яблоков,Опроисхожденіичинаприсоединеніямухаммеданъкъправослав-
нойхристіанскойвѣрѣ,Казань1881,s.19-21;И.Ю.Крачковский,Предисто-
рия…,s.20;Z.A.Brzozowska,M.J.Leszka,T.Wolińska,Muhammad…,s.186.
