Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GenezaprodukcjiichwałyPanaSienkiewicza
II
Wjednymzpoprzednichartykułów–zwróciłemuwagę,żepierwszy-
mifundatoramisławypanaSienkiewiczabylitrzejwspólnymstrachem
zbratanimężowie,araczejtrzysymboletrzechwarstwspołecznych,
zbratanychwewspólnymmrokureakcjiiobawieprzedświtemczasów
nowych,przednadchodzącymkrólestwemprawdyisprawiedliwości.Te
trzysymboletoksiądzGnatowski12,hrabiaTarnowskiibourge-
oisSpasowicz13
Ksiądz,hrabia,bourgeois–i,zważmytylko,okazytypowe:ksiądz
najksiążejszy,borzymsko-galicyjski,hrabianajhrabszy,bokrakowski,
ibourgeoisnajburżuazyjniejszy–bopetersburski(ijurysta).Przytym
pierwszedwasymboletoodwiecznialianci,powstrzymującypochód
ludzkościkuświatłu:trzecitonowyaliant,którysiędonichprzyłączył
zobozuburżuazyjno-pozytywnego,przekonawszysię,żejegobrońjest
obosieczna,żezwalczywszytamtych,zwracasięonaprzeciwwłasnej
głowieburżuazji.Wszyscytrzej,wobeczbliżającegosiępożarustepów,
złączylisięwjednymbagnisku.Jakookleju,cemencie,spajającymfor-
malnietetrzyelementy,trzebawspomniećjeszczeoczwartymsymbolu
–urzędniku:głównympropagatoremsławypanaSienkiewiczanaGalicję
jestpanKrechowiecki14,redaktorLembergierki,urzędowydenuncjant
literaturyiosobistyprzyjacielpanaSienkiewicza.
GdypojawiłasięRodzinaPołanieckich,połączylioniswesiły,by
rozsławićutwór,którystarałsięotoczyćaureolą,odnowić,utrwalićtrzy
głównetwierdzereakcji:ulegalizowanąprostytucję,ulegalizowanyrabu-
nekiulegalizowanątruciznęduchową.
Ecclesiapraecedit15,więcnaprzódksiądzGnatowskiw„Słowie”16
wychwalałRodzinęPołanieckichzapięknątendencję.KsiądzGnatowski
12[ksiądzJanGnatowski(1855–1925),powieściopisarzipublicysta.Apologię
Sienkiewiczawygłosiłnałamach„Słowa”.]
13[WłodzimierzSpasowicz(1829–1906),prawnik,krytykihistorykliteratury,
profesorprawakarnegowPetersburgu,pozbawionyw1864r.prawawykładania
nauniwersytetach.Przywódcapolskiegostronnictwaugodowego,głoszącegoso-
juszzburżuazjąrosyjskąnaplatformiewspólnychinteresówklasowych.Artykuły
dotycząceSienkiewiczapublikowałnałamach„Kraju”–tygodnika,któryzałożył
w1882r.wPetersburguwrazzE.Plitzem.]
14[AdamKrechowiecki(1850–1919),powieściopisarz,dramaturgikrytykli-
teracki.ZaangażowanywżyciepolityczneikulturalneLwowa.Byłredaktorem
„GazetyLwowskiej”(zwanejLembergierką)wlatach1883–1918.]
15[Ecclesiapraecedit(łac.)–Kościółprzewodzi.]
16[„Słowo”–warszawskiorgankonserwatywny.H.Sienkiewiczobjąłredak-
cjętegodziennikaw1882r.]
41
OPISARZACH...
