Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nazasadziedichroizmuopartejestdziałaniepolaroidów,czylicienkichpłytek
składającychsięzwarstwyjednakowozorientowanych,bardzomałychkryształów,
np.turmalinulubsiarczanujodochininy,gęstoułożonychnabłonieceluloido-
wej,zabezpieczonychcienkąpłytkąszklaną.Jeżeliustawisiębłonęprostopadledo
wiązkiświatłaniespolaryzowanego,wówczasdrganiaprostopadłezostanąprak-
tyczniecałkowicieprzepuszczone,natomiastrównoległedołańcuchówpolimerów
nasyconychatomamijoduzostanąpochłonięteprzezteatomy.Takwięc,światło
niespolaryzowanepoprzejściuprzezpolaroidstajesięświatłemspolaryzowanym
liniowo.
90O
22O
Z
68O
N
Rycina3040SchematpryzmatuNicola.
Wpraktycewpolarymetrachświatłospolaryzowaneotrzymujesię,stosującpry-
zmatyNicola,nazywanepotocznienikolami(ryc.3.4).Charakterystycznabudowa
nikolamanaceluprzepuszczeniejednegozpromieni-promienianadzwyczajnego,
azatrzymanie(usunięcie)drugiego-promieniazwyczajnego.Nikolskładasięzdwóch
pryzmatówkalcytu(CaCO
3)oszlifowanychwtakisposób,abykątłamiącypryzmatu
wynosił680isklejonychwmiejscuprzecięciawzdłużosibalsamemkanadyjskim
owspółczynnikuzałamanian=1,55.
Promieńświatłaniespolaryzowanego,padającnanikol,rozdzielasięnadwa
promienie:zwyczajny(n
z=1,66)inadzwyczajny(n
n=1,49).Obydwapromienie
spolaryzowaneidrgająwpłaszczyznachprostopadłychdosiebie.Promieńzwyczajny
podlegaprawomSnelliusa(patrzrozdz.2)ipadającnagranicęośrodków,kalcyt(ośro-
dekoptyczniegęstszy)-balsamkanadyjski(ośrodekoptycznierzadszy)podpewnym
kątem(większymodβ
gran.)-ulegacałkowiciewewnętrznemuodbiciuipochłonięciu
przeznikol.Promieńnadzwyczajny,niepodlegającyprawomoptyki,przechodziprzez
warstwębalsamukanadyjskiegoorazdrugipryzmatzkalcytuiwychodziznikola
niecoosłabionyispolaryzowanyliniowo.
Jeżeliustawisiędwaidentycznenikoletak,abyotrzymaneświatłospolaryzowane
wjednymznichpadałonadrugi,wówczas,obracającdrugimnikolem,obserwujesię
pojawianieizanikaniejasnegoobrazu.
3.Polarymetria
49