Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
PODSTAWYCHEMIINIEORGANICZNEJIBIOCHEMII
Wpowyższejklasyfikacjiwskazujesięjedynienajczęściejwystępującebiologicznie
czynnestopnieutlenianiajonów(więcejinformacjinatentematznajdujesięwliteraturze
[1,2d]).
Jeżeliniezostałwskazanyżadenładunek,danypierwiastektworzygłówniewiązania
kowalencyjnewzwiązkachbiologicznych,chociażpierwiastkitakie,jakwęgiel(C),siarka
(S),fosfor(P),arsen(As),bor(B)iselen(Se)wykazujądodatnieformalnestopnieutlenienia
wjonachzawierającychatomytlenu;tj.S=+6wjonieSO
4
2-lubP=+5wjoniePO
4
3-.
Określenie,czypierwiastkikoniecznedlażycia,jestopartenapracynaukowej
KlausaSchwarzazlat70.XXw.[3].Wposzczególnychgatunkachbiologicznychmogą
występowaćróżneniezbędnepierwiastki.Niezbędnośćokreślasięnapodstawienastę-
pującychkryteriów:
1.niedobórfizjologicznypojawiasię,gdydanypierwiastekjestusuwanyzdiety;
2.niedobórjestłagodzonypoprzezprzywrócenietegopierwiastkadodiety;
3.określonafunkcjabiologicznajestzwiązanazdanympierwiastkiem[4].
Tabela1.1zawieraprzybliżonezawartościprocentowe(masowe)wybranychniezbęd-
nychpierwiastkówworganizmiedorosłegoczłowieka.
Każdyniezbędnypierwiastekpodlegakrzywejdawka-odpowiedź,zilustrowanejna
rysunku1.1,napodstawie[4].Jeślipodażdanegopierwiastkajestzbytniska,organizmnie
przetrwa;wprzypadkuniedoboruorganizmmożefunkcjonować,leczwsposóbgorszyod
optymalnego.Poprzekroczeniugranicyoptymalnegostężenia,wyższedawkitoksyczne,
anawetmogąprowadzićdośmierci.Szczegółowedziennezapotrzebowanienaniezbędne
pierwiastkimożeobejmowaćilościodkilkumikrogramówdogramów.
Jeżeliweźmiemypoduwagęskładwspółczesnychwódiatmosferyziemi,pojawiasię
wielepytańoto,jakiepierwiastkibyłyniezbędnedlażyciawmomenciejegopowstania
ponad3,5mldlattemu.Oilepierwiastkibudulcowebyłybezwątpieniapowszechnie
dostępnewpierwotnychoceanachinaichwybrzeżach,otylestężenianiezbędnychmetali
śladowychwewspółczesnychoceanachmogąsięznacznieróżnićodtychwystępujących
wczasachprzedpowstaniemżycia.Naprzykład,obecnestężenieżelazawwodziemor-
skiej,wynoszącewprzybliżeniu10-4mmolll,możenieodzwierciedlaćdokładniejego
dostępnościwokresiepoprzedzającympojawieniesiężycia.Jeśliprzyjmiemy,żewokresie
TABELA101
Zawartośćwybranychpierwiastkówworganizmieczłowieka
Pierwiastek
Tlen
Węgiel
Wodór
Azot
Sód,potas,siarka
Chlor
Zawartość
(procentmasowy)
Pierwiastek
Zawartość
(procentmasowy)
53,6
Krzem,magnez
0,04
16,0
Żelazo,fluor
0,005
13,4
Cynk
0,003
2,4
Miedź,brom
2·10-4
0,10
Selen,mangan,arsen,nikiel
Ołów,kobalt
2·10-5
0,09
9·10-6