Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znaczniedłuższaizawieram.in.regułękonkurencjikwasówialkaliów
orazopiswłasnościsoli,awięcjądrogłoszonejprzezBarneradoktry-
ny.Jeślizaśchodziowspomnianąwyżejmetodę„wolatylizacji”soli
tartaru,towyglądaonanastępująco:
„PowiedziałemoEniksach,któreskładająsięzlotnejsoliurynowej
ikwasuzestalonego(możnajeobjąćwspólnąnazwąsoliamoniakal-
nych;tymjesttakżeSecretumGlauberi),żepododaniustałegoalkali
uwalniasięczęśćlotnainapodstawietegoprincipiumnauczyłem,jak
zademonstrowaćsposóbwprowadzaniaspirytusówurynowych(cho-
dzituoamoniak,I.S.)dosoli,ponieważoczywiścierazemzkwasem
zestalonymwytwarzamznichsólamoniakalnąipowtórnieuwalniam
urinosumprzezalkalizację”21.
Jesttowięcwgruncierzeczyopisuwalnianiaamoniakuzsiarcza-
nuamonu,przebiegającegopodwpływemmocnegoługu.Bowreakcji
kwasusiarkowegozamoniakiem,wktórejpowstawałsiarczanamonu,
kwassię„zestalał”ibyłjużpóźniejzestalonywprodukcietejreakcji.
WymagajeszczewyjaśnieniaużytyprzezBarnerawanalizowanym
fragmencietekstutermin„Enixa”.UBarnerabyłatowyodrębniona
klasasoli.Barnerdzieliłsolenaalkaliczne,kwaśnei„Enixa”.Nasu-
wasięmyśl,żebyłytosoleobojętne.Aleprzecież„enixio”topo
łaciniewysiłek,rodzenie,urodzenie.Enixus–urodzony.Wydajesię
więcnam,żeEnixumtosólsztuczniewytworzonawlaboratorium,
podczasgdyinneklasysolibyłyproduktaminaturalnymi.Natakiej
właśnielaboratoryjnejdrodzeR.Glauber(1604–1670)wytworzył
siarczansodu,„sólGlaubera”.Zatakąinterpretacjąterminu„enixum”
21Tekstłac.:DixiinEnixis,quaeexSalaVolatiliUrinosoetAcidoFixoconsistunt(unonomineSalia
Ammoniacaevocaripossunt,qualeetiamsecretumGlauberiest)accedentealcalifixoliberarivolatile,etex
hocprincipiodocui,demonstravimodumspiritusurinosusridigendoinSaliavolatilia,quaternuscilicetcum
acidofixoexiisSalAmmoniacumconficio,iterumqueopealcalisatiUrinosumlibero.J.Barner,Dissertatio
apostolica,s.C4.
24
