Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
woczy24.Unasdopóźnazachowałosiępodobnetraktowaniesoli
wobyczajowościkościelnej.Pewneokolicznościsprawiły,żechrzczo-
nomnie,gdymiałemsiedemlat.Pamiętam,żeasystującawobrzędzie
zakonnicazabrałamniedobocznejzakrystiiikazałaotworzyćusta.
Agdyjeotwarłemwsypałamidoustdużąłyżkębardzogorzkiejsoli.
„Niewypluwaj!–warknęłaprzytymgniewnie–bobędzieszgłupi!”
Niewyplułemwprawdzie,aleniewiem,czytopomogło.
CałąwiedzęStarożytnościpodsumował,wswojejogromnychroz-
miarówencyklopedii,noszącejtytuł„Etymologie”,IzydorzSewilli
(ok.560–636)25.Łatwotammożnaodszukaćhasładotyczącesoli.
Obok„zwykłej”solikuchennej,wymieniasiętamkilkainnychpołą-
czeńchemicznychonaturzesoli.Jestwięctamopisanysalmiak(sal
ammoniacum),oraznitrum.NitrumuIzydoratojednaknie–jakby
możnamyśleć–saletra,alesoda(węglansodu).BoIzydorinformuje,
żeprodukttenpochodzizNitriiwEgipcie,gdzieznajdowałysięzna-
newstarożytnościjeziorasodowe.SodajestdlaIzydorapodgatun-
kiemzwykłejsoli.Pisze,żebardzomałoróżniąsięonemiędzysobą.
(huiusnaturaenonmultumasaledistat).SaletrazaśfigurujeuIzydorajako
aphronitrum.Izydorpodaje,żeprodukttengromadzisięwjaskiniach,
gdzieściekawrazzwodąpościanachizastyga,podczaswysychania
wody.Zauważmy,żekażdazwymienionychsolimauIzydorainnąna-
zwęjednostkowąimiano„sól”odnosisięwłaściwietylkodochlorku
sodowego.
Starożytnośćznałarównieżtakieniewątpliwesolejakboraks(zna-
nypodarabskimterminemtinkar),zielonywitriol(siarczanżelaza)
iałun.Alenadawanoimodrębnemianainiezdawanosobienajmniej-
24Przytoczoneokolicznościpodajęza:M.J.Schleiden,DasSalz.seineGeschichte,seineSym-
bolikundseineBedeutungimMenschenleben.Leipzig1876.
25S.IsidorisHispalensisOperaOmnia.TomusIV
.EtymologiarumLibriposteriores.RomaeAnno
MDCCCI,s.249.
28
