Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wyraźnierozróżnianonatomiast„zwykłąsól”odwitrioliiałunów.
Innyalchemikarabski,AlRazi(Rhazes,ok.854–925)wdzieleoła-
cińskimtytuleLibersecretorumzawarłklasyfikacjęsoli,ałunówiatra-
mentów(atramentaminazywanowitriole,tj.siarczanymetali).Uważa
się,żepodjegowyraźnymwpływempozostajeśredniowiecznytraktat
„osolachiałunach”,wydanynietakdawnowprzekładzieniemieckim
przezRuskę27.Tamjużwtytuledziełkawystępujetakawłaśniesytu-
acja.WedługtegotekstuPrzyrodaznawielesoli.Znaturysąonego-
rąceisuche.IzraelskaThoragłosi,iżsóljestulubienicąBoga.Wystę-
pujewpopiołachroślinnych,wapnachikamieniach,atakżekościach
zwierząt.Jestona„mydłemmędrców”.Najszlachetniejsząodmianą
solijestsalmiak(chlorekamonu),bopochodzączeświatazwierzę-
cego,łączywsobiesiłyzwierzęce,roślinneimineralne.„Sólalkali”
(węglanpotasu)ustępujepodtymwzględemsalmiakowi,gdyżzawie-
rawsobiedwietylkosiły:mineralnąiroślinną.Talk,markazyt,ałun
iwitriolsąwtymdziełkurozpatrzonewodrębnychpodrozdziałach,
awięczostałyoddzieloneodsoli.Najwidoczniejniezdawanosobie
sprawyztego,żeteżsąsolami.Jakosolewymieniaanonimowyautor
traktatusólkamienną,sólTinkar(wedługwydawcymatobyćboraks)
orazsalmiak.Zauważmy,żenaliściesoliznalazłsięboraks,zatonie
masaletry,októrejpisałjużIzydorSewilski.
Miejsce„trzeciegopoczątku”rzeczysólzajęładopierowkoncep-
cjitrzechpoczątków(triaprima)Paracelsusa(1493–1541,podtym
nazwiskiemwystępowałAureolFilipTeofrastBaumbastvonHohen-
heim).TrzemapoczątkamiParacelsusabyłysiarka,rtęćisól.Ichkom-
binacjemiałytworzyćróżnorodnośćŚwiata.Obokwięcrtęciisiarki,
sólstawałasięteraznośnikiemokreślonychwłaściwościchemicznych
27J.Ruska(wyd.),DasBuchderAlauneundSalze.EinGrundwerkderspatlateinischenAlchemie.
Berlin1935.
30
