Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nieznanąjeszczesól–„cudownąsólGlaubera”(salmirabileGlauberi),
tzn.siarczansodu.Dodajmynawiasem,żewsaletrzewłaśnie,którą
Glaubernazywał„solą–hermafrodytą”(zapewnedlatego,żełączyła
wsobiepierwiastekkwaśnyzalkalicznym)upatrywałonnośnikaalka-
hestu,uniwersalnegorozpuszczalnikaciał29.
Obserwacja,żekwasdziałającnasolealkalicznewywołujeobfitewy-
dzielaniegazu(burzeniesięmieszaniny)przyciągnęłabacznąuwagę
alchemików.Wwydanymwroku1658dzieleGlauberpisał:„Likwor
saletryzestalony,dodawanypowolidospiritumnitri,którywydestylo-
wał,wywołujeburzeniesię,spowodowaneniezgodnościązesobąich
natury,kwaśnegospirytusuilikworusolizestalonej,ażdochwili,kie-
dyzabijąsięwzajemnie”30.NiedługopotemC.L.Geoffroyużyłreakcji
burzeniasięsolialkalicznychpozadaniuichkwasemdooznaczania
mocyoctów.Byłatojużzapowiedźprzyszłejanalizymiareczkowej.
A.Bodenstein,zwolenniknaukParacelsusa,takdefiniowałwdziele
pt.Onomasticon,TheophrastiParacelsieineausslegungetlicherseinerWorter(Ba-
zylea,1574)pojęciesolialkalicznej:„Alcali,seuexcinereautcalce
extractum,alswannsdueinKrautoderandererDingzuascheneinsu-
dest/einlaugenausdieseraschenmachts/danndieLaugeneinsudest
/sobleibtimbodenseinsaltz/istalcali”.InnyParacelsysta,Gerhard
DornwdzieleotytuleDictionariumTheophrastiParacelsicontinensobscurio-
rumvocabulorumquibusinsuisscriptispassimutitur
,definitiones(Frankfurt,
1584)pisał:„Alacalidicitursalomnequodextrahiturecineribusvel
cuiusquemateriaeperliviviumelixatum”31.
29W.R.Newman,L.M.Principe,Alchemytriedinthefire,Uniw.ChicagoPress,Chicago
London2002.
30CytowanytekstznajdujesięwdzieleGlauberaOperachymica,Frankfurt1658,s.524.
Pisząctentekstdysponowałemangielskimprzekłademoryginału,zamieszczonymw:F
.Sza-
badvary,R.E.Oesper,Indicators,ahistoricalperspective.J.Chem.Educat.41,285,(1964).
31Podanewtekściedefinicjecytujęza:D.Goltz,Dz.cyt.,s.237.
32
