Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Karotenoidysąrównieżzmiataczamiwolnych
rodników.NajaktywniejszyjestB-karotenwstężeniu
5.10-5mol/l.Wwyższychstężeniachprzeważadzia-
łanieprooksydatywne.Beta-karotendziałaprzede
wszystkimnabłonyorganelliwewnątrzkomórko-
wych.Neutralizujeonwolnerodnikiitlensingle-
towy.
Kwasmoczowyzmiatarodnikhydroksylowy
orazchelatujejonymetali.Wykazujeondziałanie
antyoksydacyjneiprewencyjne.
Ceruloplazminajestbiałkiemosoczakrwissa-
kówwiążącymjonymiedzi.Jestonazdolnado
reakcjizanionorodnikiemponadtlenkowym.Ceru-
loplazminamożetakżeutleniaćjonyFe(II)dojo-
nówFe(III).
Działanieantyoksydacyjnealbuminwarunkują
grupysulfhydrylowe.Albuminywiążąjonymiedzi
wkrążeniuihamujątworzenierodnikahydroksy-
lowegoznadtlenkuwodoru.
Promieniowanie
Odczynniki
Wiek
W
M
I
N
A
T
A
I
E
WitaminaE.
B-Oksydacja
_
Fosfolipid-GSH-Px
OH
GSSG
+H2O
Rodniklipidu
Hydronadtlenek
Osocze-GSH-Px
H2O
GSSG
+H2O
fosfolipidu
2GSH
.
_
OOH
2GSH
L-OH
H2O2
FosfolipazaA2
L-OOH
H2O+
.-
.-
O2
O2
Dysmutazaponadtlenkowa
GSSG
GSH-Px
CytochromP-450
oksydaza
NADPH
2GSH
Katalaza
Fe((II)
H2O2
H2O
O2
O2
Rycina4.15.
Mechanizmyochronneprzeciwstresowioksydacyjnemu
naprzykładzieleukocytów
Egzogenneprzeciwutleniacze
Endogennaochronaprzedwolnymirodnikami,
wwarunkachichnadprodukcji,niejestwystarcza-
jącaiwskazanejestjejwzmocnieniepoprzezzasto-
sowanieegzogennychprzeciwutleniaczy.Dobry
przeciwutleniaczpowinienneutralizowaćwolne
rodnikii/lubreaktywnecząsteczki,niegenerując
dalszychwolnychrodników.Zregułyreakcja
„zmiataniarodników”jestreakcjąkompleksową,
wktórejokreśloneantyoksydantydziałająsyner-
gicznie.Trwająintensywnebadanianadmodyfika-
cjąendogennychprzeciwutleniaczy,synteząinhibi-
torówenzymówodpowiedzialnychzawytwarzanie
wolnychrodnikóworaznieenzymatycznychzmia-
taczywolnychrodników.
Właściwościantyoksydacyjnewykazujewiele
substancji,aleniewszystkiesąodpowiedniedo
stosowaniaterapeutycznego.
Naturalnadysmutazaponadtlenkowajestbar-
dzoszybkowydalanazustrojuprzeznerki(~10
min),cowistotnysposóbograniczajejwartość
terapeutyczną.Poprzezodpowiedniąmodyfikację
SOD,otrzymanejmetodąinżynieriigenetycznej,
uzyskano:
-IgA-SOD–niekowalencyjnepołączenieludz-
kiejCu,Zn-dysmutazyponadtlenkowejzkoń-
cowymisekwencjamiludzkiejimmunoglobuli-
nyA,ookresiepółtrwania~145miniprawie
wyjściowejaktywności
-PEG-SOD–nieimmunologicznekowalentne
połączenieenzymuzpolimeremglikolupoliety-
lenowego,mniejwrażliwenaproteolizęniżen-
zymnatywny,ookresiepółtrwania16–40h
-SODzamkniętąwliposomacho10–12-krotnie
większejaktywnościodnaturalnejSODiokre-
siepółtrwaniawosoczu49h.
Wpodobnysposóbzmodyfikowanokatalazę.
PEG-katalazaikatalazazamkniętewliposomach
majądługiokrespółtrwania,odpowiednio17,8
i2,4h,wporównaniuzkatalaząnaturalną,która
szybkoulegaproteolizie(okrespółtrwaniawekrwi
~20min).
Wytwarzaniuwolnychrodnikówzapobiegają
inhibitoryenzymów,odpowiedzialnychzaichge-
nerowanie.Należydonichm.in.kompetytywny
inhibitoroksydazyksantyny–allopurynol(Rozdz.
32.2).Oksydazaksantynyprzyjmujeallopurynolza
substratdlaswejaktywnościkatalitycznejizmienia
gowoksypurynol,któryjestniekompetytywnym
inhibitoremoksydazyksantyny.Obazwiązki(allo-
purynolioksypurynol)hamująprodukcjęmoczanu.
Utlenianiuallopurynoludooksypurynolutowarzy-
szyuwalnianierodnikaponadtlenkowego.Oksypu-
rynoluważanyjestzaaktywnąformęallopurynolu.
96
WIADOMOŚCIOGÓLNE—4.Biotransformacjaleków
