Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Podstawychirurgii
1.1
Prawneramy
wykonywaniazawodu
Wykonywaniezawodulekarzaobjętejestustawo-
wąregulacjąprawną1.Podstawoweznaczeniematu
Ustawaozawodzielekarzazdnia5XII1996roku2.
Jesttoobszernyaktnormatywny,określającyzakres
pojęciawykonywaniazawoduorazobowiązującele-
karzastandardy.
WUstawiezawartoprzepisydotyczącebezpo-
średniodziałalnościchirurga,wktórychustanowiono
przesłankiiwarunkidopuszczalnościwykonania
operacjilubzastosowaniametodyleczniczejbądź
diagnostycznejstwarzającejzwiększoneryzykodla
chorego.
1.1.1
Zgodanaoperację
Prawnąrelację:lekarz–pacjentopartowUstawie
nazasadziepełnejautonomiiwolichorego.Zasadata
stanowikonkretyzacjęprzepisówKonstytucji.Zgod-
niezartykułem41.Konstytucjinkażdemuzapewnia
sięnietykalnośćosobistąiwolnośćosobistą”,asto-
sowniedoartykułu47.Konstytucjikażdymaprawo
ndodecydowaniaoswoimżyciuosobistym”.
ZgodniezKonstytucjąUstawaozawodzielekarza
stanowi,że„lekarzmożeprzeprowadzićbadanie
lubudzielićinnychświadczeńzdrowotnych,zza-
strzeżeniemwyjątkówprzewidzianychwustawie,
powyrażeniuzgodyprzezpacjenta”.
Osobistazgodachoregomożebyćjednakwpew-
nychsytuacjachzastąpionazgodąinnegopodmiotu
(tzw.zgodazastępcza).WUstawieprzewidziano,że
jeślipacjentjestmałoletnilubniezdolnydoświado-
megowyrażeniazgody,nwymaganajestzgodajego
przedstawicielaustawowego,agdypacjentniema
przedstawicielaustawowegolubporozumieniesię
znimjestniemożliwe–zgodasąduopiekuńczego”3.
1Regulacjętęomówionoszerzejwpracyzbiorowej:Prawome-
dycznedlalekarzy,podredakcjąL.Kubickiego,Wydawnictwo
MedyczneUrban&Partner,Wrocław2003.Wtymopracowaniu
omówionezostanątylkowybranezagadnienia.
2Dz.U.z1997r.nr28poz.152.Ustawętękilkakrotniejużnowe-
lizowano,wzwiązkuzczymw2002r.wydanotzw.tekstjednolity
ogłoszonywDz.U.z2002r.nr21poz.204.Wtymsamymroku
dokonanodwóchkolejnychnowelizacji–por.Dz.U.nr76poz.
691orazDz.U.nr152poz.1266,anastępniew2003r.Dz.U.nr
90poz.845orazw2004r.Dz.U.nr92poz.882,Dz.U.nr173
poz.1808,Dz.U.nr210poz.2135.
Wodniesieniudosamegobadaniazgodęzastępczą
natęczynnośćmożezamiastwymienionychosób
wyrazićtakżeopiekunfaktyczny4.
WposzanowaniuautonomiiwolichoregoUstawa
ozawodzielekarzawprowadzapewnedalszeistotne
uzupełnienia.Dotycząone:
z
osóbcałkowicieubezwłasnowolnionych,
z
pacjentówmałoletnich,którzyukończyli16lat.
Wprzypadkuosobycałkowicieubezwłasnowol-
nionej,którajestwstaniezdostatecznymrozezna-
niemwyrazićstanowiskowsprawiebadanialub
świadczeniazdrowotnego,koniecznejest–obok
zgodyprzedstawicielaustawowego–uzyskaniezgo-
dytejosoby.Podobniewymaganajestzgodachore-
go,któryukończył16lat.Wobuwskazanychsytu-
acjachwystępujewięcpotrzebauzyskaniatzw.zgody
równoległej,czylizarównozgodyprzedstawiciela
ustawowego,jakizgodyosobyubezwłasnowolnionej
bądźmałoletniej.Wrazierozbieżnościstanowisk
osóbuprawnionychdowyrażenianzgodyrównole-
głej”,ostateczniezgodęwyrażasądopiekuńczy.
Wceluuzyskanianależytejzgodylekarzmaobo-
wiązekudzielićpacjentowilubjegoustawowemu
przedstawicielowiprzystępnejinformacjiostanie
zdrowiapacjenta,rozpoznaniu,proponowanych
orazmożliwychmetodachdiagnostycznychilecz-
niczych,dającychsięprzewidziećnastępstwach
ichzastosowanialubzaniechania,wynikachlecze-
niaorazrokowaniu.Informacjitejlekarzmoże
udzielaćinnymosobomtylkozazgodąpacjenta.
Odobowiązkuudzieleniachoremustosownejin-
formacjilekarzjestzwolnionytylkonajegowyraźne
żądanie.ZgodniezprzepisamiUstawyozawodzie
lekarzawwyjątkowychsytuacjach,jeżelirokowanie
jestniepomyślnedlapacjenta,lekarzmożeograni-
czyćinformację(tzn.pominąćpewnejejelementy)
ostaniezdrowiaiorokowaniu,gdywjegoocenie
przemawiazatymdobrochorego.Wtakichprzypad-
kachlekarzmaobowiązekprzekazaćpełnąinforma-
cjęprzedstawicielowiustawowemupacjentaluboso-
bieprzezniegoupoważnionej.Jednaknażądanie
chorego,lekarzmaobowiązekudzieleniamupełnej
informacji,nawetwówczas,gdyrokowaniejestnie-
3Sądemopiekuńczymwłaściwymmiejscowodoudzieleniazgody
nawykonywanieczynnościmedycznychjestsąd,wktóregookrę-
guczynnościtemająbyćwykonane(art.32ust.10Ustawyoza-
wodzielekarza).
4Opiekunemfaktycznymjestosobawykonująca,bezobowiązku
ustawowego,stałąpieczęnadpacjentem,któryzewzględuna
wiek,stanzdrowiaalboswójstanpsychicznypieczytakiejwyma-
ga(art.31ust.8Ustawyozawodzielekarza).
