Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
W.Noszczyk(red.),Chirurgiatętniciżyłobwodowych.Tom1,Warszawa2006
ISBN978-83-200-3252-9,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2007
16
Zagadnieniaogólne
niefizjologiiipatologiiukładużyłkończyndolnych
prowadziłoniekiedydooperowaniażylakówwspo-
sóbnieuzasadnionyiszkodliwy.Przykłademtakiej
operacjijest,szybkozapomniana,metodapolegająca
naokrężnym,spiralnymnacinaniuskóryitkanki
podskórnejdopowięzi,lubnawetzpowięzią,oraz
pozostawienieranydoziarninowania.Potejoperacji
powstawałybrzydkie,szpecąceblizny,które–obkur-
czającsię–doprowadzałynieraznawetdoamputacji
kończyny.
niezależnieodsiebiemetodyoperacjiżylakówkoń-
czyndolnych.Podkłuwałonżyłęprzezskórnie,pod-
wiązywałiwstrzykiwałwobwodowyodcinek5%
roztwórkwasukarbolowego[wg85].W1927roku
L.Moschowitz(1879–1964)zWiedniaudoskonalił
operacjeTavela,podwiązująciwycinającodcinekży-
łyodpiszczelowejprzyujściu,anastępniewstrzyku-
jącdotejżeżyły20–60mlstężonegoroztworugluko-
zy[98].MetodaMoschowitzazdobyładużąpopular-
nośćizróżnymimodyfikacjamibyłastosowana
przezwielelat.
Napoczątkuubiegłegostulecianiepełnezrozumie-
W1904rokuE.Tavelpołączyłdwiestosowane
Ryci1i21iJeanKunlin.Według:SawierP
[111].
iNi,KaplittMiJi
W1931rokuT.Warwickokreśliłkliniczneznacze-
(1881–1963)zNowegoJorkuzastosowałprzetokę
nieżyłprzeszywającychipodzieliłjenabezpośred-
Eckawleczeniuchorychznadciśnieniemwrotnym
nieipośrednie[99].Wnastępnychlatachspostrzeże-
[wg102].WtymsamymrokuA.H.BlakemoreiJ.
niaWarwickazostałypotwierdzonem.in.przezchi-
W.Lorddonieślioczternastuoperacjach,wktórych
rurgówangielskichHaroldaDoddaiFrankaB.
wykorzystaliprzeszczepzżyłyudowejpowierzchow-
Cocketta[100].Jednakpraktycznewnioskizbadań
nejdozespoleniażyłyśledzionowejzżyłąnerkową,
nadznaczeniemżyłprzeszywającychprzyjętodopie-
awkilkamiesięcypóźniejpołączyliobieteżyłyrur-
rowlatachpięćdziesiątych.Wówczastozostałapo-
kązwitalium[103].Odroku1948RobertLintonpo-
wszechniewprowadzonametodaoperacjipolegająca
pularyzowałbezpośredniezespoleniażyłyśledziono-
nawysokimpodwiązaniużyłyodpiszczelowejwraz
wejznerkową.
zjejdopływami,usunięciujejorazpodwiązaniużył
Pierwszyprzeszczepwukładzieżyłygłównejgór-
przeszywających.
nejwykonałuczłowiekaw1951rokuKarlP.Klas-
Omawiająchistoryczneaspektyleczeniażył,za-
senwrazzewspółpracownikamizOhio.Zastosowali
krzepiciżylakówkończyndolnych,wartopoświęcić
oniwówczaswłasnopochodnążyłęudowądozespo-
uwagęwspomnianymjużichnajbardziejdokuczli-
leniażyłynieparzystejzuszkiemprawegoprzedsion-
wympowikłaniom,jakimisąowrzodzenia.Odcza-
ka.Popięciumiesiącachbadaniediagnostycznewy-
sówCelsusa,autoranajstarszychpismzalecających
kazałoprawidłowądrożnośćprzeszczepu[104].
leczenieowrzodzeń,ażpodzieńdzisiejszyzasady
WnastępnymrokuA.B.Voorheesiwspółpracowni-
miejscowegoleczeniapozostałypodobne.Zmieniły
cywszczepiliwżyłęgłównągórnąporowatąprotezę
siętylkośrodkiprzyspieszająceoczyszczaniesię
ztworzywasztucznego[33].
owrzodzeniazmartwychtkanek.
W1952rokuFrancuzJeanKunlin(ryc.1.21)użył
Rozwójnowejdziedzinywiedzy,jakąbyłapatofi-
żyłyodpiszczelowejdopołączeniażyłybiodrowej
zjologia,orazzastosowaniew1930rokuopaskiela-
wewnętrznejzżyłąodpiszczelowąwprzypadkuze-
stycznejprzezA.DicksonaWrightazLondynu
społupozakrzepowego.Przeszczepbyłdrożnydwa
wdużymstopniuprzyczyniłysiędopostępuwtej
tygodnie.RokpóźniejKunlinwykonałjakopierwszy
dziedzinie.Wrightstwierdziłwręcz,żeleczeniemiej-
przetokętętniczo-żylnąwceluzwiększeniaciśnienia
scowemadrugorzędneznaczenie,aowrzodzeniegoi
wprzeszczepiewobrębieukładużylnegouczłowie-
sięwówczas,jeżeliusuniesięobrzękkończyny
ka[105].
[101].Potwierdziłtymsamymto,coprawie2000lat
Operacjewzespoleżyłygłównejdolnejzaczęto
wcześniejzalecałCelsusicow1907rokupisałH.
wykonywaćpóźniejniżnażyległównejgórnejiżyle
Braun,stwierdzając,żeniemalepszejmetodylecze-
wrotnej.Powodemtegobyłorzadszewystępowanie
nianchronicznychschorzeńgoleniodambulatoryjne-
zespołówżyłygłównejdolnej,mniejszaśmiertelność
gobandażowania”[wg91].
wprzebiegutegozespołu,aprzedewszystkimwięk-
Olbrzymiepostępypoczynionowchirurgiiżyłpo
szetrudnościigorszewynikioperacji.W1956roku
IIwojnieświatowej.W1945rokuAllenWhipple
C.CrafoordiM.DeBakeyzpowoduguzazaotrzew-
