Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Stosunkowowcześnierozpoznano,żechorobyzakaźnezaraźliwe,jednakwiedza
oichaspektachepidemiologicznychbyłaznikoma,zatemwysiłkidotyczącekontro-
linadichrozprzestrzenianiemczęstokończyłysięniepowodzeniem.Tymbardziej
wartowspomniećodokonaniachSnowaiSemmelweissa.Pomimobrakuznajo-
mościczynnikaetiologicznegowskazalioniskutecznemetodywalkizepidemiami
choleryigorączkipołogowej.
Czynnikietiologicznechoróbzakaźnychzaczętoodkrywaćstosunkowoniedaw-
no,bopodkoniecXIXwieku.Pionierskieosiągnięciawtymzakresieudziałem
m.in.Pasteura,następnieHansena,Kocha,Loefera,Gafy’ego,Rosenbacha,Esche-
richa,Welcha,Yersina,VanEnmergena,ShigiiPfeifera.Kochopisałwarunki,jakie
powinienspełniaćdrobnoustrój(izolacja,hodowlainvitroizakażenie),abymóc
gookreślićjakoprzyczynęchoroby.Byłotoznacząceosiągnięciewepidemiologii
choróbzakaźnych,jakożeopierającsięnatakustanowionychzasadach,możnabyło
wykazaćspecyficznyzwiązekprzyczynowymiędzypatogenemachorobą.Identyfi-
kacjaczynnikówchorobotwórczychprzyczyniłasiędozrozumieniaepidemiologii
choróbzakaźnych,cozkoleiułatwiłostworzeniestrategiizapobiegawczych.Takie
dyscypliny,jakmikrobiologia,wirusologiaczyimmunologia,wspomogłyepidemio-
logię,biostatystykęizdrowiepubliczne,tworzącpodwalinydziałańprewencyjnych.
Lepszezrozumieniepatofizjologiichoróbzakaźnychwpłynęłonapostępywtera-
pii.Doleczeniawprowadzanoanatoksynyiszczepionki,początkowoprzeciwko
ospieprawdziwej,następnie,naprzełomieXIXiXXwieku,przeciwkowściekliźnie,
durowibrzusznemu,cholerze,błonicy,krztuścowiitężcowi.Wlatach20.ubiegłe-
gostuleciazsyntetyzowanonowelekiprzeciwmalaryczne,wnastępnejdekadzie-
sulfonamidy,lata40.przyniosłyzaśprzełomoweodkryciepenicyliny.
Działaniawzakresiezdrowiapublicznegomającenacelukontrolęchoróbzakaź-
nych,takiejakpoprawawarunkówsanitarnych,powszechnechlorowaniewodypit-
nej,wprowadzanienarynekkolejnychszczepionekiantybiotykówczystopniowe
ulepszaniemetoddiagnostycznych,przyczyniłysiędoznaczącegoobniżeniaumie-
ralnościorazwpłynęłykorzystnienaoczekiwanądługośćżycia,szczególniewśród
mieszkańcówkrajówwysokorozwiniętychekonomicznie.Przykładowo,wUSA
umieralnośćzpowoduchoróbzakaźnych,któranapoczątkuubiegłegostuleciawy-
nosiła800:100000mieszkańców,spadłapodkonieclat90.XXwiekudo50:100000.
Ostatniedziesięcioleciaprzyniosłydynamicznyrozwójgenomikiiproteomiki,co
wpłynęłonadokładniejszepoznanieinterakcjimiędzygospodarzemadrobnoustro-
jem.Rozdział11podręcznikazawieraszczegółoweomówieniemetodbiologiiiepi-
demiologiimolekularnejorazichznaczeniawrozpoznawaniuchoróbzakaźnych.
4
i.częśćogólna