Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-560-5
3.1.Chorobajakodewiacyjnarolaspołeczna
ZdaniemWilliamaC.Cockerhama(1985:266)zaburzeniapsychicznewper-
spektywienaukspołecznychrozumianesąjakorodzajdewiacjiiodchyleniaod
zachowaństandardowychiuznawanychzanormalneprzezwiększośćludzire-
prezentującychdanągrupęspołeczną.Wydawaćbysięmogło,żecałośćpatolo-
gicznychprocesówwynikającychzkonkretnychzaburzeńodbywasięwewnątrz
ludzkiejpsychiki.Jednakotym,kogomożnanazwaćosobąchorą,akogonie,
decydująrównieżkryteriasocjologiczne.Dowodzątegowykorzystywaneprzez
psychiatrównacałymświecieamerykańskiepodręcznikidiagnostyczneDSM,
gdziejednązczęściskładowychosi,naktórejdokonujesiędiagnozy,jestfunk-
cjonowaniespołeczne(Brodniak2000a:150).
CytującMałgorzatęSynowiec-Piłat(2002a:82),nwsocjologiidewiacjęde-
finiujesięjakonaruszenie,odchylenieodobowiązującychwgrupienorm,jako
zachowanie,którejestodmienneodprzyjętegowzorca.Zachowaniadewiacyjne
sązmiennewczasieiprzestrzeni,niemożnawięcichinterpretowaćwoderwa-
niuodmiejscaiczasuorazodkryteriównormatywnychdanejspołeczności”.
Zdaniemautorkiwsocjologiiobecnesąróżneujęciazachowańdewiacyjnych:
—dewiacjajakozakłóceniefunkcjonowaniasystemuspołecznego,
—dewiacjajakozjawiskowyuczonewprocesiespecyficznejsocjalizacji,
—dewiacjajakotrwałyelementżyciaspołecznego–otym,którezachowania
będątraktowanejakodewiacyjnedecydujewładzadysponującaśrodkami
przymusu,
—interpretacyjnekoncepcjedewiacjispołecznej–określeniezachowaniamia-
nemdewiacyjnegozależyodnaznaczającejreakcjiotoczenia.
Jednymzpierwszychsocjologów,któryzacząłzajmowaćsięproblematyką
chorobyitraktowaćjąjakoformędewiacjibyłParsons.Wjegokoncepcjizdro-
wietostan,wktórymjednostkawoptymalnysposóbmożewypełniaćzadania
wyznaczonejejwprocesiesocjalizacji,achorobatospecyficznarolaspołecz-
naodewiacyjnymcharakterze(Uramowska-Żyto1992:8).WopiniiParson-
sa(2009:319–356)chorobautrudnia,aniekiedycałkowicieuniemożliwia
społecznychprzezjednostkibądźgrupyspołeczneposiadającesprzeczneinteresyiinnyzakreswła-
dzy.Analizujesięzatemtakzwanyclaimmaking–procestworzeniaproblemuspołecznegooraz
claimmakers–rolęisposóbdziałaniawszystkichosóbbiorącychwnimudział.Ichgłównymza-
daniemjestzwracanieuwagiiwysuwaniezadańwobecdanegozjawiska,gdyistniejeprzekonanie,
żeniezbędnejestpodjęciedziałań.To,czytedziałaniazostanąpodjęte,adanezjawiskozostanie
uznanezaproblemspołeczny,zależyprzedewszystkimodsiłyiskutecznościdziałańclaimmakers.
Wszystkoto,couznawanejestzazagrażającezdrowiuiżyciuspołecznemu,stanowizdaniem
autorówwynikspołecznegokonstruowania.
29
