Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-560-5
pełnienieprzezjednostkęniektórychrólspołecznych.Tymsamymstanowi
poważnezakłócenieporządkuspołecznego,gdziejakonormętraktujesięak-
tywnośćiodnoszeniesukcesów.Wspołeczeństwachzachodnichtylkosytuacja
zdrowiaumożliwiajednostcepełnązdolnośćdopełnieniarólspołecznych.Par-
sonsuważa,żespołeczeństwotworzydlajednostekzmagającychsięzchorobą
specjalnąitymczasowąrolęspołeczną–osobychorej.Matoprzedewszystkim
służyćzapobieganiunegatywnymskutkomchoroby.Choryotrzymujezwolnie-
niezwypełnianiadotychczasowychfunkcjiirólspołecznych,którejestprzyzna-
waneprzezinstytucjemedyczne.Osobadotkniętachorobą,zdaniemParsonsa,
niejestodpowiedzialnazazaistniałąsytuacjęizato,żeniemożepełnićokreślo-
nychfunkcjispołecznych.Uosóbchorychlubkalekichwprzeciwieństwienp.
doprzestępcówjesttosytuacjaniezawiniona.Wzgodziezteoriąfunkcjonal-
nąoewentualnymzwolnieniuzpełnieniarólspołecznychinadaniurolioso-
bychorejmogązadecydowaćjedynielekarzeiuprawnionedotegoinstytucje
medyczne.
ZdaniemBarbaryUramowskiej-Żyto(1992:22)Parsonsprzekazałsocjo-
logomnowespojrzenienadefiniowaniezdrowiaichoroby,opierającsięniena
patologicznychzmianachzachodzącychworganizmie,anaokreśleniupoziomu
funcjonowaniajednostkiwspołeczeństwie.Tymsamymzapoczątkowałformu-
łowaniesocjomedycznychwskaźnikówzdrowia.Zdrugiejstrony,definicjacho-
robyzaproponowanaprzezParsonsajestczęstokrytykowana.Zarzucasięjej
chociażbyto,żeniejestprzydatnaprzyanaliziechoróbniewywołującychzna-
czącychkonsekwencjiwfunkcjonowaniuspołecznym.Chodzinp.ochoroby
lekkie,stosunkowoszybkoprzemijającelubprzewlekłe,któreprzybraniuleków
pozwalająnanormalnefunkcjonowanie.ZdaniemkrytykówkoncepcjiParson-
saniedasięjejodnieśćtakżedoproblemówtrwałejniezdolnościdopełnienia
rólspołecznych,np.związanychzniepełnosprawnością.Koncepcjęrolichorego
wywodzionzperspektywylekarza,aprzecieżznacznaczęśćprocesuchorowa-
niaodbywasiępozainstytucjamimedycznymi.Rolachoregojestnieprzydatna
dlazrozumieniaróżnicwystępującychwobrębiespołeczeństwa.Możebyćzato
użytecznadoopisuspołeczeństwajakocałości(Skrzypek2012:374–375).
Freidson(1988:288–297)równieżtraktowałchorobęjakoformędewiacji
zakłócającejżyciespołeczne.Punktemwyjściabyłodlaniegorozróżnieniedwóch
rodzajówdewiacji–biologicznejispołecznej.Rozumiejącchorobęjakodewiację
biologiczną,uznał,żewszystkieodchyleniaodnormysąniezależneodkultu-
ry,ametody,jakiminależyjeleczyćsąwszędzietakiesame.Chorobajesttrak-
towanajakozjawiskoobiektywneipowszechniewystępujące,arolamedycyny
sprowadzasiędoposzukiwaniaprzyczynposzczególnychchoróborazstosowania
30
