Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DowPhysicalResearchLaboratorykontynuowałbadanianadmożliwościamizastą-
pieniametodamichromatografiicieczowejklasycznychmetodmokrychstosowanych
dotejporywanaliziejonów.Badanianadzastosowaniemmetodchromatograficznych
dorozdzielaniajonówmetalibyłyprowadzonewokresieIIwojnyświatowejwramach
pracnadbudowąbombyatomowej(projekt„Manhattan”),jednakżeprzełomnastąpił
dopierowroku1971,kiedytoSmallijegowspółpracownicyzaproponowaliiprzebadali
chromatograficznąmetodęoznaczanialitu,soduipotasuzzastosowaniemwymiany
jonowejidetekcjikonduktometrycznej.Zastosowalionisulfonowanykopolimerstyre-
nowo-diwinylobenzenowy(PSlDVB)opojemnościwymiennejok.0,02mEqlg.Wtym
czasiebyłtojedynydostępnywhandlujonitstosowanywwysokosprawnejchroma-
tografiicieczowej.Rozwijaniechromatogramutrwałoponad2godziny,niemniejroz-
dzielanieoznaczanychjonów,jakiczułośćdetekcjibyłyzadowalające.Jakwspomina
Small,toważne,historycznewydarzeniemiałomiejsce9listopada1971roku[70].Po
sukcesiewrozdzielaniukationów,wkilkadnipóźniejwykorzystanotęsamąmetodę
dorozdzielaniaanionów.
Chromatografiajonowymiennabyłazasadniczometodąpreparatywną,ponieważ
analizazapomocądetektorakonduktometrycznegojonówobecnychwpróbcenatle
fazyruchomej,którąbyłstężonyeluentsprawiałapoważnetrudności.Kluczowym
zagadnieniembyłowykorzystanieodpowiednichwypełnieńwkolumnachanalitycz-
nychorazopracowaniemetodyzmniejszaniaprzewodnictwaeluentu(którybyłelektro-
litem)tak,abymożliwabyłaanalizarozdzielonychjonówzwykorzystaniemdetektora
konduktometrycznego.Eluentydorozdzielaniaanionówstosowanewpoczątkowym
okresierozwojuchromatografiijonowej,miałycharakterzasadowy(np.NaOH,feno-
lany,Na
2
CO
3
)natomiastdorozdzielaniakationówkwasowy(np.roztworykwasusiar-
kowegolubkwasumetanosulfonowego).
Początkowodozmniejszaniaprzewodnictwaeluentu(supresji)stosowanodrugą
kolumnę(kolumnętłumienia)umiejscowionązakolumnąanalityczną,aprzeddetek-
toremkonduktometrycznym.Zawierałaonafazęstacjonarnąodużejpojemności.
Wwynikuzachodzącychwniejreakcji,jonyeluentutworzyłyproduktyomałym
przewodnictwie,takiejakH
2
O(gdystosowanoeluentywpostaciwodnychroztwo-
rówwodorotlenków)lubH2CO3(jeżeliużywanoeluentówwęglanowych).Wpołowie
lat70-tychmetodabyłajużdopracowananatyle,żefirmaDowChemicalssprzedała
licencjęnasupresjękonduktometrycznąfirmieDurrumInstruments,którawkrótcedla
potrzebkomercyjnychzmieniłanazwęnaDionexiktóraobecniejestczęściąkoncernu
TermoFischerScientific.Wewrześniu1975taostatniazdecydowałasięprzedsta-
wićpierwszykomercyjnychromatografjonowy(Dionex,Model10)podczaszjazdu
AmerykańskiegoTowarzystwaChemicznego.Rok1975oficjalnieuważanyjestzarok
powstaniachromatografiijonowej,apracaSmallaiwsp.[71]zakamieńmilowywroz-
wojutejmetodyanalitycznej.Wroku1977autorzytejpracyotrzymaliwPittsburgu
nagrodęwdziedziniechemiianalitycznejzaprzedstawionąkoncepcjęchromatografii
jonowejijejzastosowania.
Jakwspomnianopowyżejpodstawowąbarierąwrozwojuchromatografiijono-
wejbyłbrakmożliwościrozróżnianiaprzewodnictwaanalizowanychjonównatle
dużegoprzewodnictwafazyruchomej.Stosowanedotegocelukolumnytłumienia,
1040Historiairozwójchromatografiijonowej
37
