Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SZALONA?(OPOETCE)
11
żewprezencieurodzinowymdlacórkiwyjedziezKrakowanadwa
dni,żebynastolatkamogłaurządzićprywatkę14.Świrszczyńskanie
dbałaopozoryikonwenanse,niechciała„należećdośrodowiska”15,
dlategomogłazachowywaćsię„jakwariatka”:
Kiedyśspotykamnaulicyczłowiekazestrzelbą,którywybierasięnapolowa-
nie.Stoimynaprzystanku,cośmniepodkusiłoizwracamsiędoniegozpy-
taniem:„Jedziepanzabijać?”.Krótkiespięcie,onpatrzynamniejaknawa-
riatkę,ajamutłumaczę:„Niechpansięrozejrzy,jestpięknyporanek,świeci
słońce,każdestworzeniecieszysięztegojakumie,ajednakjakiśptak,ja-
kiśzającnieprzeżyjecałegodnia,bopandlazabawybędziedoniegostrze-
lał”16.
Zaskakująceiniezrozumiałezachowanieniejednokrotnienara-
żałopoetkęnakrytykęlubwyśmianie.Aprzecieżtakapostawama
swojegłębokieuzasadnienie.Świrszczyńskazachowuje–jakżecenne
uartystów–zdziwienieprawamirządzącymiświatem,nawettymi
najbardziejutrwalonymi.JakpokazujeprzykładJaninyDuszejko,
bohaterkipowieściOlgiTokarczuk17,równieżwspółcześniepostawa
takazostałabynajpewniejuznanazaprzejawszaleństwa,cojednak
niepowinnopodważaćsłusznościstojącejzaniąrefleksji.Czyta-
jącartykułypublicystyczneŚwirszczyńskiej,trudnonieprzyznać
jejracji,choćtonwypowiedzi–naiwnyimentorskijednocześnie–
odbiera(po)wagęargumentacji.
PożółkłestronyprasyPRLdająświadectwopostawyosoby,która
próbowałazmieniaćświatnalepsze–pomagałachorym,dbała
ogłodnychidziecipijaków,opłacałaubezpieczeniegosposisąsiada,
anawetnawoływaładowprowadzenia„modynawytworność”
14Wypowiedźukazałasięw„Przekroju”(Mojedzieci-mojamama,wypowiedź
A.ŚwirszczyńskiejijejcórkiLudmiły,„Przekrój”1973,nr1468),azgorszenie
ludziodczytującychjąwpociąguwspominacórkapoetki(zob.:M.Piątkowska,
Świrszczyńska,dz.cyt.,s.12).
15JadwigaŻylińskawspomina,żeilekroćprzyjeżdżaładoKrakowa,zAnną
spotykałasięoddzielnie:„Miałamwrażenie,żenienależaładośrodowiska”
(M.Piątkowska,Świrszczyńska,dz.cyt.,s.13).
16Wiecznezdziwienie,rozmowęzA.ŚwirszczyńskąprzeprowadziłJózefBaran,
„Wieści”1979,nr10.
17BohaterkaTokarczuk„[...]prowadziprywatnąiwielcenieskutecznąwojnę
zmyśliwymiikłusownikami.Wzderzeniuzesmakoszamidańzdziczyznynie
mawiększychszans,aprzezotoczeniejestodbieranajakostukniętastaruszka.
Nicdziwnego–mordowaniezwierzątalbojestcałkowicielegalne,albonikogo–
opróczJaniny–nieobchodzi”(D.Nowacki,recenzjapowieściOlgiTokarczuk
Prowadźswójpługprzezkościumarłych,Kraków2009,„GazetaWyborcza”
24.11.2009(dostępnawInternecie:http://wyborcza.pl/1,75475,7285172,Prowadz
_swoj_plug_przez_kosci_umarlych__Tokarczuk_.html).
