Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrzysztofŚleziński:Kognitywnarolajęzykafilozofii…
17
mniepotrzebuje,czegośodemniewymaga.Dziękirefleksji,będącpodmiotem
wzywanym,zdobywamświadomośćinnościodpodmiotudziałającego.Pojawia-
jącasięwewnętrznainnośćnieświadczyopodmiotowejdwoistości,możliwości
oddzieleniapodmiotudoznającegoodpodmiotudziałającego,aleprowadzido
uświadomieniasobie,żejestemsobąsamymjakoinnym.
Podmiotprzyjmującywezwanie,chociażpozostajebierny,tojednakniere-
zygnujezbyciasobą.Pomiędzyposzczególnyminsobościami”zachodzirelacja
symetryczności,wzajemnościmiędzybyciemsobąiinnościąinnego.nTen-który-
jest-sobą”niejestrezultatemistnieniainnychpodmiotów.Każdypozostajesobą.
Oddziaływaniepodmiotówwchodzącychwrelacjęwzajemnościsplatadziałania
każdegopodmiotuzdziałaniamiinnychludzi.Podwpływeminnegoczłowieka
samdlasiebiestajęsięinny.Winnymczłowiekumogęrozpoznaćodpowiednik
mniesamegojakoinnego,jakomojeinnenja”.
***
Zaprezentowanebadaniapełniejszegopoznaniasamegosiebie,atymsamym
podmiotubadawczego,ukazująprzebiegmyśleniapojmowanegojakoproces
słownejeksplikacjipodjętejproblematyki.Poprzezzachodzącąwjęzykunatu-
ralnąkonceptualizacjęczyteżuprzedmiotawiającąrolęjęzyka-wzbogacającą
oglądsamychsiebie-dostrzegamynżycieirozwój”znaczeńjęzykowych(dzięki
stałemuprocesowikonceptualizacji).PowołującsięnaklasycznejużanalizyHan-
sa-GeorgaGadamera,należyprzyjąć,iżnJęzykowawykładaniaświatapoprze-
dzawszelkąmyśliwszelkiepoznanie.Uczącsięjej,wychowujemysięwświecie
zarazem.Dlategotowłaśniejęzykjestwłaściwymślademnaszejskończoności.
Językmanaszawszejużzasobą.Miernikiemwłaściwegomusposobubycianie
możebyćświadomośćjednostki.[…].Aleteżniejestobecnywzespolewieluta-
kichświadomości”19.Językjestprawdziwymcentrumludzkiegobytowania.To,
żeludzkiedoświadczanieświatamacharakterjęzykowy,stanowinićprzewod-
niąodczasówgreckiegomyśleniaobyciewkategoriachlogosu,przezGeorga
W.F.Heglafilozofięduchaabsolutnego,badaniaHermannaL.F.vonHelmholtza,
WilhelmavonHumboldta,ażpowspółczesność20.
Analizyhermeneutyczneukazująnamto,żenaszaświadomośćmazawsze
charakterjęzykowy.Możnaprzenośniepowiedzieć,żejesteśmynogarnięciprzez
język”.Wychowujemysię,poznajemyotaczającąnasrzeczywistośćiwkońcu
poznajemynassamych,uczącsięmówićijednocześnieuczącsięprzyporząd-
kowywaćsłowatemu,copoznawane.Naukamówieniajestnoswajaniem”ipo-
znawaniemświatatakiego,jakimgonapotykamy21.Językzatemnietylkoza-
19H.-G.Gadamer:Rozum,słowo,dzieje.Szkicewybrane.Tłum.M.Łukasiewicz,K.Mi-
chalski.Warszawa:PaństwowyInstytutWydawniczy,2000,s.57.
20H.-G.Gadamer:Językjakohoryzontontologiihermeneutycznej.W:Idem:Prawdaimeto-
da.Tłum.B.Baran.Warszawa:WydawnictwoNaukowePWN,2004,s.613-636.
21H.-G.Gadamer:Rozum,słowo,dzieje…,s.55-56.
