Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
GeorgesClemenceauiFrancja
wyjaśniali,aletakżeklasycznymDpostępowcem”,jakichdzi-
siajjużniema.Niktjużażtakniewierzywzbawcząrolę
rozwojucywilizacjiiwnieuchronnośćpostępu.Postawę
Clemenceaudobrzezobaczymynaprzykładziejegozaanga-
żowaniawsprawykolonialne.Byłwtymzakresieotwarty,
liberalny,postępowyiwyjątkowo,jaknaówczesneczasy,
wrażliwynazłestronyDglobalizacji”.
Otodłuższycytatzjegoprzemówieniawparlamencie
30lipca1885roku.Przemówieniestanowiłoodpowiedźna
politykękolonialnąówczesnegopremieraJules’aFerry’ego,
zktórymClemenceauwalczyłprzezlata.Autorniniejszej
książkiprzytaczamałefragmentytegoprzemówienia,ale
sądzę,żewartopodaćtenotodłuższyakapit,wktórym
Clemenceauodpowiadanaargumentacjędotyczącąobowiąz-
kówDraswyższych”wobecDrasniższych”,usprawiedliwiają-
cąkolonializm.
Rasywyższemająwobecrasniższychuprawnienia,aich
wykonywanie,wrezultaciezdumiewającejtransforma-
cji,toobowiązekcywilizatorów.Otosenstezypana
Ferry’egoizachowaniafrancuskiegorząduwobecras
niższych,podbijaniaichiprzekonywanianasiłędodo-
brodziejstwcywilizacji.Rasywyższe!Rasyniższe!Co
zasłowa.Odrzucamjezwłaszczapotym,jakniemieccy
uczeninaukowowykazywali,żeFrancjamusiałazostać
pokonanawwojniefrancusko-niemieckiej,ponieważ
FrancuzjestzrasyniższejniżNiemiec.Odtegoczasu
dwarazysięzastanowię,zanimspojrzęnaczłowiekaczy
nacywilizacjęipowiem:otocywilizacjaniższa.Hindusi
—rasaniższa?Hindusimająwyrafinowanącywiliza-
cję,którejpoczątkiginąwmrokachdziejów!Wielką
religiębuddyjską,którazIndiiprzeszładoChin!Mieli
wspaniałąsztukę,którejcudownepozostałościmożemy
jeszczeoglądać!Chińczycy—rasaniższa?[ł]Konfu-
cjusz—niższy?
Autorniniejszejksiążkiniecozbytsłabowydobywarasi-
stowskiwydźwiękproblemu.Argumentuje,żepojęcierasy
miałowówczasjeszczeinneznaczenie.Otóżniewpełnisię
znimzgadzam.KiedyClemenceauprzemawiaw1885roku,
