Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSPÓŁCZESNAANTROPOLOGIA.NOWYETAPWROZWOJUDYSCYPLINY?
formułujesądyniesprzeczne,sprawdzalne(chodziointersubiektywnąsprawdzal-
ność)ineutralneaksjologicznie.Wmoimprzekonaniuwspomnianaprzezemnie
wcześniejpotrzebaredefinicjinaukowościantropologiiwynikaztego,żepostulat
neutralnościaksjologicznejwydajesięoczekiwaniemnietyleniedospełnienia,
ile—byćmoże—niepotrzebnymantropologii/nauce.Iniechodzituorozpozna-
nąjużdośćdawnotakzwanąnieprzezroczystośćfaktówczyświadomośćtego,że
wiedzaantropologapowstaje—mówiącwskrócie—zprzedstawieńiinterpre-
tacji.Chodziraczejoto,żebadamyotaczającąnasrzeczywistość,świadomie
włączającwartościdoprocesupoznania.Jesttonowacechaantropologii,którą
postrzegamjakosygnałparadygmatycznychprzemian,jakiejeszczemocniejniż
dotychczaszaznacząsięwkrótcewhumanistyce.
Moimzdaniemwantropologiiprocestenjużsięrozpoczął.Brakneutralno-
ściaksjologicznej—zpunktuwidzeniadotychczasowegomodelunauki—staje
sięwalorem.Możetegowłaśniepotrzebawspółczesnejantropologii.Tenbrak
postrzegamwięcjakonowącechęnaszejdyscypliny.Toistotnazmianawmyśle-
niuoantropologii,wmyśleniuohumanistyce(czywogólewnauce).Byćmoże
—wracamtudowcześniejszegowątkuścisłegozwiązkutypurefleksjinauko-
wejzezmianamiwobszarzebadanejrzeczywistości—takazmianawsposobie
postrzeganianaukijestdziśkoniecznawobectego,cosiędziejewotaczającej
rzeczywistości.Antropologia,któramaprzecieżtłumaczyć,pomagaćrozumieć
otaczającynasświat,niemożepoprzestawaćnaopisiestanurzeczyczynawetna
angażowaniusiępoczyjejśstronie.Ma—jakwielenatowskazuje—byćnauką,
wktórejpoznanienacechowanejestwartościowaniem.
Jesttozmiananiezwykleinteresująca,takżedlamniesamej,jakożewe
wcześniejszychtekstachopowiadałamsięzautrzymaniemprzezantropologięwy-
mogównaukowościwrozumieniumetodologiinauki.
Nakoniecjeszczejednaważnakwestia,którejwdiagnozieaktualnegostanu
rzeczywantropologiiniemożnapominąć.Otóżuznanienaukizanośnikwartości,
wtymwartościmoralnych,tosprawadelikatna.Połączeniepoznaniazwartościo-
waniemstwarzaproblemymetodologiczne,aletakżeetyczne.Istniejeteżniebez-
pieczeństwozideologizowanianauki.Bytakieniebezpieczeństwoniezagrażało,
potrzebanietylkopogłębionejrefleksjimetodologicznej,oczymwspominałam
wcześniej.Wmoimprzekonaniuwspółczesnejhumanistyce,wtymtakżeantro-
pologii,potrzebapowrotudorefleksjioczłowieku;powrotudowiedzyodsuniętej
nabokzpowoduskoncentrowaniasięnakulturze.Myślę,żerozwójsubdyscy-
plinantropologii,praktykowanieantropologiiproblemowychzmieniłytymcza-
semperspektywępoznania.Znaukioczłowiekuijegokulturzeantropologiajest
17
