Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TOMASZRAKOWSKI
Marcuswswoichwcześniejszychpracachzwiązanychzprojektemetnografiiwie-
lostanowiskowejpokazuje,żekulturaizarazemaktywnościtwórczenigdyniesą
związanetylkozjednym,konkretnymśrodowiskiemspołecznym,miejscem,gru-
pąludzi,żeniemożnajużtworzyćjedynietypowegoantropologicznegoopisu
badanegośrodowiska(Marcus1995).Pojawiasiętunatomiastprzedewszystkim
takasytuacja,wktórejkulturaniemacechjakichśzdefiniowanychzasobów,cze-
gośngotowego”,comożnabyopisać,mechanicznie,metodycznietegoużyćczy
wprostwykorzystać.Jesttoraczejmoment,kiedypojawiasiękoniecznośćta-
kiejetnografii,którabędziemiałaformędziałaniaiwspółdziałania,azapleczem
teoretycznymdoprzeprowadzeniategotypubadańjestkoncepcjanzwrotudzia-
łaniowego”wnaukachspołecznych(Reason,Torbet2010;zob.teżSkórzyńska
2013;Schatzki,Knorr-Cetina,Savigny2001)(związanateżzideąbadawczego
nodgrywaniaipobudzaniakultury”—Alexander2009).Następujetuwłaśnie
powrótdohermeneutykidziałania,wktórejdziałanieieksperymentowanienie
sądodatkiemdouzyskanejjużwiedzy,alemogąbyćwręcznaturalnymśrodowi-
skiemjejpowstawania.InspiracjepłynątutajmiędzyinymizpracWilfredaCarra
(2010),któryodwołujesiędogreckiegophronesis,pojęciawiedzyrozgrywają-
cejsięwdziałaniu,ametodolodzyactionresearchpokazują,żejesttoznacznie
bardziejnaturalnasytuacjapoznawcza,właśniejakohermeneutykaakcji,aprzez
tonieustannegotestowaniaiodkształcaniawiedzy,niżpozycjadystansuiwyłą-
czenia,pozycjaskole,jaktookreśliłPierreBourdieu(funkcjonowaniewramach
pewnejswobodyczasuibezpiecznegodystansudoopisywanychwydarzeń)(Bo-
urdieu,Wacquant2001:68).Cowięcej,zetnograficznegoibadawczegopunktu
widzeniaprzekraczamywtensposóbramytypowej,konwencjonalnejobserwacji
etnograficznejiprzesuwamysięwłaśniewstronęeksperymentu.
Polem,wktórymwszczególnysposóbwykuwasięnowaformatakiejeks-
perymentalnejetnografii,awłaściwieeksperymentalnegowspółdziałania(exper-
imentalcollaboration),sąparaetnograficznepraktykiartystyczne.Onzwrocie
etnograficznym”wsztucewspółczesnejpisałwlatach90.HalFosterwznanym
esejuArtystajakoetnograf(Foster2012),rozpoznającteżwtedyjużjednakobec-
nąwtychpraktykachpoznawcząietycznąpułapkę.To,czegopotrzebujeartysta,
pisałFoster,towyjścienazewnątrz,wstronęnie-swoichdoświadczeń,wstronę
odmiennegoiperyferyjnegoświataspołecznego,abytamznajdowaćmocebuntu,
oporuisubwersji.Towtedyzatemszczególnierozwijasiępraktykowaniewyjścia
doświatówspozamainstreamu,artworldu,wktórychdziałaniaartystynabierają
swoistejciężkości.Artysta,pokazujeFoster,działawtensposóbtrochęniczym
etnograf,działawśróddoświadczeńgruppodporządkowanych,grupwykluczo-
28
