Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
11Controllingjakosystemzarządzaniaprzedsiębiorstwem
niozwiązanychzcontrollingiem,takichjakzałożonyw1931r.Controller’s
InstituteofAmerica(FinancialExecutivesInternational...2010).Powołanie
tegoinstytutubadawczegobyłoodpowiedziąnawzrastającąpopularnośćidei
controllinguwrazzezmieniającąsięrolącontrollera,któregozadaniaewolu-
owałyodrejestracjiwrachunkowościzdarzeńgospodarczychiichkontrolido
prognozowaniawyników(Frenckner1980,s.7–9).Instytuttenopublikował
listęstandardówwobszarzeplanowaniaikontroliwprocesachcontrollingu
(ControllersInstitute1962,s.228).W1934r.instytutwydałpierwszyspecjali-
stycznymagazyndlacontrollerów„TheController”,któryod1962r.pojawia
siępodtytułem„TheFinancialExecutive”(Ossadnik2009,s.8).Główne
funkcjecontrolleraw25największychamerykańskichprzedsiębiorstwach
napoczątkulat40.koncentrowałysięwokółistotnychzadańrachunkowości,
takichjak(Horvath2006,s.21):
•funkcjarachunkowa:prowadzenieksiągrachunkowych,rachunekkosztów,
projektowaniemetodisystemówwrachunkowości,koordynacjazarządzania
wprzedsiębiorstwie,
•funkcjarewizyjna:projektowanieiopiekanadsystememkontroliwewnętrz-
nej,współpracazkontrolązewnętrzną,
•funkcjapodatkowa:zbieranieinformacjipodatkowych,deklaracjepodat-
kowe,współpracazurzędamipodatkowymi,
•funkcjainterpretacyjna:opracowanie,analizaiwyjaśnienieinformacji
finansowychwceluwsparciazarządzającychprzyplanowaniu,ustaleniu
wynikufinansowegoorazinnychzadaniachwewnętrznychizewnętrznych.
Lata50.i60.tookresintensywnychbadańnadzakresemzadań,którepo-
winnyrealizowaćdziałyksięgowości.Zdefiniowanowówczaszakresobowiązków
controllera.Controller’sInstituteofAmerica,przekształconyw1962r.wFi-
nancialExecutivesInternational(FEI),opracowałkatalogzadańcontrollera,
doktóregowliczonofunkcjeplanowania,kontroli,ocenęidoradztwodla
wszystkichgrupmenadżerów,analizywskalimakro,zagadnieniapodatkowe,
raportowaniedourzędówpaństwowychorazzabezpieczeniemajątku.Funkcje
controllerawykraczałyznaczniepozazakresrachunkowości.Controllershipowi
przypisanotrzygłównefunkcje:rejestrowanieosiąganychwynikówprzedsię-
biorstwa,skupianieuwaginapojawiającychsięodchyleniachodprzyjętych
założeńorazrozwiązywanieproblemówekonomicznych.Wlatach50.XXw.
wprowadzonorachunekkosztówzmiennychorazzaczętodelegowaćodpowie-
dzialnośćzawynikinaniższeszczeblezarządzania,zaśkontrolekosztówibu-
dżetówzaczętowdrażaćwlatach60.Wkolejnejdekadziewprowadzonotakże
programowanieliniowewcelumaksymalizacjizyskuiminimalizacjikosztów,
systemPPBS(Departmentof…1970,s.176)orazmetodęPERT(Brandenburg
