Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1121Ewolucjacontrollingu
33
2002,s.127)dlasprawnegozarządzaniadługoterminowymiprojektamioraz
nowąkoncepcjębudżetowaniaZBB(Hilton2005,s.54).W1970r.produkcja
zintegrowana(automatyzacja,just-in-time,TQM)wniosławielenowegodo
controllershipu:decentralizację,pozafinansowemiernikiocenywyników,nowe
rodzajekalkulacjikosztów,ustalaniestandardówkosztów,systemywynagra-
dzania,rozwójkoncepcjiTOC(Noreen,Smith1995,s.25–28),cyklużycia
produktuorazkaizen1.Dużouwagipoświęcanoprocesowibudżetowania,który
stałsięgłównymobszarembadańekonomistów.
D.A.HenningiR.L.Mosleyprzeprowadzalibadaniaautorytetucontrollera
wfirmiepodczaspełnieniaprzezniegofunkcjiadministracyjnychidecyzyjnych,
wceluokreśleniajegokompetencji.Wichefekcieustalono,żejestonodpowie-
dzialnygłówniezaustalanieprzyszłychkierunkówdziałalnościprzedsiębior-
stwa,natomiastniezmiernierzadkoodpowiadazaostatecznykształtbudżetu
produkcji(Müller1974,s.10–11).
NaprzełomieXXiXXIw.,wodpowiedzinaglobalnąkonkurencję,wzrosła
presjaredukowaniakosztów,coskutkowałopojawieniemsięnowychmetod
kalkulacji.Wlatach90.XXw.stworzonokalkulacjęABC2razemzkoncepcją
zarządzaniaopartąnadziałaniachorazrachunkiemkosztówdziałaństerowa-
nymczasemTDABC(time-drivenactivity-basedcosting).Rachunekkosztów
docelowych(targetcosting)jakonarzędziestrategicznepojawiłsięwlatach90.
XXw.iodrazuwzbudziłdużezainteresowanie.Przełomowąkoncepcją,jeśli
chodziocontrollershipstrategiczny,okazałasiękoncepcjaBSC3wyznaczająca
standardocenystopniarealizacjistrategiifirmy.
RozwójfunkcjicontrollershipunastąpiłtakżewinnejczęściAmerykiPół-
nocnej,wKanadzie.Zmianyzachodzącewśrodowiskubiznesowymorazjego
przemianystrukturalnedoprowadziłydorozszerzeniazakresuodpowiedzial-
nościkorporacyjnychmenadżerówfinansowych.Controllerstałsięnajbliższym
asystentemkierownikadziałufinansowego(ChiefFinancialOfficer–CFO).
Oprócztradycyjnegozakresudziałańwobszarzefinansówprzedsiębiorstwa
byłonodpowiedzialnytakżezaanalizęprocesuprodukcyjnego(Hubley1990,
s.25–27).
ControllingwobecnymrozumieniudoEuropydotarłdopierowlatach50.
XXw.,kiedytoamerykańskiefirmyzakładałyswojefiliewEuropie,aodkońca
1
Kaizen–koncepcjazaangażowaniawszystkichpracownikówprzedsiębiorstwawciągłepo-
szukiwaniemożliwościusprawnieńzachodzącychwfirmieprocesów(Suzuki1995,s.15).
2
ABC(ActivityBasedCosting)–metodapomiaruianalizykosztówpośrednichpoprzezdo-
kładneprzypisanieichdoobiektówkosztowych(Shields1995,s.122–147).
3
BSC(BalancedScorecard)–instrumentzarządzaniastrategicznegoprzekładającymisję
istrategięorganizacjinaceleisystemmierników,którezestawiasięwróżnychperspektywach
(Selto2001,s.47–90).
