Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
11Controllingjakosystemzarządzaniaprzedsiębiorstwem
winnabyćwspieranacontrollingiembędącymudoskonaleniemobukoncepcji.
Współcześniefrancuskiefirmypróbująznaleźćrównowagęmiędzyniemiecką
„skrupulatnością”aanglosaską„elastycznością”.
Zalążkiideicontrollinguwkrajachskandynawskichpojawiłysięw1930r.
wrazzewzrostemznaczeniarachunkukosztówirachunkowościzarządczej.
Początkowozwiązanetobyłozrosnącymipotrzebamiinformacyjnymiwob-
szarzeprodukcji.Zaowocowałotouruchomieniemw1936r.naUniwersytecie
wAarhuspierwszegowDaniikierunkustudiówmanagerialaccounting.Prak-
tyczniewkażdympaństwieskandynawskimrozwijanoindywidualnemetody
ikoncepcjekalkulacjikosztów.Rozwiniętokoncepcjekalkulacjivariability
accountingV
.MadsenazUniwersytetuAarhusorazcapacitycostaccounting
P
.HansenaiZakken’aWorre’azCopenhagenBusinessSchool.Znacznyrozwój
narzędzicontrollinguwSkandynawiinastąpiłnaprzełomielat60.i70.XX
wieku.J.Bjernerud,H.Johensson,H.S.MattssoniA.Källströmwskazująna
pierwszestanowiskocontrollerautworzonewfirmieSkandia(Mattsson1987,
s.87;Källström1990,s.24;Bjernerud,Johensson2009).Termin„controlling”
wduńskojęzycznejliteraturzebliskijestokreśleniuøkonomiskstyring,zaś
wjęzykuszwedzkimekonomistyrning.Terminytesąutożsamianezkontrolą
izarządzaniemfinansamifirm(Bjernerud,Johensson2009).Niektórzyautorzy
podkreślają,że„controlling”jesttylkoinnąnazwąrozbudowanegosystemu
rachunkowościzarządczej(managementaccounting)(Chapman,Hopwood,
Shields2007,s.1036).Przyczynątakiegopodejściamożebyćfakt,iżSkandy-
nawowiezdużymzaangażowaniemrozwijalizagadnieniadotyczącerachunko-
wościzarządczej(Näsi,Rohde2008,s.1091–1114).Współcześnienajczęściej
wykorzystywanymnarzędziemwskandynawskichfirmachjestBalancedScore-
card.BadaniaprzeprowadzonenaprzełomieXXiXXIwiekuwykazały,że32%
firminżynierskichkorzystazkoncepcjiBSC.Winnychbadaniachwykazano,
że23%firmzlisty„top500”stosujeBSC,a15%jestwtrakcieimplementacji.
Wynikiankietyprzeprowadzonejwduńskichfirmachdowodzą,że82%znich
jestdobrzezaznajomionychzkoncepcjąBalancedScorecard,a32%korzysta
zniejregularnie(Accountingin…2005,s.89).Relatywniedużewykorzystanie
koncepcjiBSCwynikazsilnychwięziskandynawskichnaukowcówzośrodkami
naukowymiigospodarczymiUSA(Israelseniin.2003,s.31–33).Należyprzy
tymzaznaczyć,żewSkandynawiikorzystasięgłówniezliteraturyamerykań-
skiejzajmującejsięcontrollingiem,amodelzarządzaniabliższyjestpodejściu
amerykańskiemuniżniemieckiemuczyjapońskiemu(Furusten,Kinch1996,
s.37–72).Ztegopowoduliczbapublikacjirodzimychautorówjestrelatywnie
mała.NakoncepcjęcontrollinguwDanii,Szwecji,NorwegiiczyFinlandii
dużywpływmająuwarunkowaniakulturoweiusposobienieSkandynawów.
Strukturafirmjesttamtransparentna,ahierarchizacjafunkcjonalna.Władza
