Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
byłomożliweprzeprowadzeniekwerendyktóregośdziennika,samoprzejrzenieHTrybuny
Ludu”zacałyokres,wrazzanalizązebranychmateriałów,zajęłobyokoło2lat,abyłbyto
jedenzwielukontekstówniniejszejpracy.Postanowiłemwięcprzeprowadzićmożliwądo
wykonaniawtejsytuacjikwerendętygodnika.Zwszystkichtytułówwybrałemkrakowskie
HŻycieLiterackie”
,któreukazywałosięod1951do1989roku,awięcniemalprzezcałybadany
wniniejszejksiążceokres,pozapierwszymi7latami.Jeśliwziąćpoduwagęzamrożenie
stosunkówpomiędzyPolskąiJugosławiąod1948do1955roku,tozaledwieprzez3lata,
odzakończeniaIIwojnyświatowejdorezolucjiKominformu,nieukazywałosięHŻycieLite-
rackie”
.Postanowiłemwięcokresod1944do1951rokuobjąćkwerendąmiesięcznikaHŻycie
Słowiańskie”
,pisma,któreoddajeklimatspołeczno-politycznytychlat.Pierwszawzmianka
wHŻyciuLiterackim”oJugosławiipojawiasięw1953roku,ostatnia-wroku1989.Chociaż
samtytułtygodnikawskazujenaliteraturęjakozasadniczyprzedmiotzainteresowania
pisma,totematykapolityczna,społecznaigospodarczazajmujewnimbardzoważnemiej-
sce.Biorącpoduwagęaspekt,którymnienajbardziejinteresował,czyliobecnośćliteratury
ikulturychorwackiejnałamachtygodnika,lekturanumerów,jakiesięukazaływlatach
pięćdziesiątych,pokazuje,żewięcejmiejscazajmujewnichpolitykaaniżeliwiadomości
oliteraturzeikulturze.NajdłuższewówczasartykułypoświęconeJugosławiikoncentro-
wałysięnakwestiachpolitycznych,społecznychigospodarczych.Kolejnośćniewydaje
sięprzypadkowa.Najpierwmusiałabyćjasnasytuacjapolityczna-warunekkonieczny
podjęciarozważańnatematkulturyczyliteratury.Sądywtejsferzeniemogłyodbiegać
odocenpolitycznych.Jugosławiabyłaciekawazewzględunaswojądrogędochodzenia
dosocjalizmu.Kwestiepolitycznezczasemzeszłynadrugiplan,ustępującmiejscatema-
tycekulturalnej.Informacjezzakresupolitykinatomiastcałyokresregularniepublikowano
wrubrycePrasówkazagranicznaimożnajeuznaćzaskondensowanyobrazirefekstego,
copisałaoJugosławiicałaówczesnapolskaprasa.
Bilasa(s.242);w1958rokuwzapisieoartykuleJuliuszaMieroszewskiegoDialektycznerozważaniana
trasieW-ZzparyskiejHKultury”
,wktórymmowajestobrakusocjalistyczno-demokratycznejopozycji
wPolsceiotym,żenaemigracjipotrzebnybyłbyośrodeklewicypolskiejnastawionejnaHDżilasów”
,
którzyHstanowiąnadzieję”(s.303);w1958rokuFikodnotowujewśródpozycjiwydawniczychprzekład
NowejklasywyzyskiwaczyM.BilasawtłumaczeniuJ.Mieroszewskiego(Paryż,BK,1958).Fikkażdyrok
kończywykazemważniejszychpozycjiwydawniczych.DzielijenawydawanewkrajuinaZachodzie,
oprzekładachukazującychsięwPolscepiszerzadko,w1950rokuzuważa,żeliteraturazachodnia
jestprawienieobecna,aprzekładyliteraturyradzieckiejmajątendencjęwzrostową.W1968roku
odnotowanowizytęTitywPradze(s.448);w1972roku-wizytęTitywPolsce(s.522);w1973roku
pisanoopierwszymnumerzekwartalnikaHAneks”wydawanymprzezPolskieKołoNaukoweprzy
UniwersyteciewUppsali,wktórymznalazłsięmiędzyinnymiartykułM.BilasaKomunizmaklasa
robotnicza.TitoiBilastojedynenazwiskajugosłowiańskie,jakiesąobecnewkronice,cociekawe,ten
drugiczęściej(6razy,Tito-4).MuFik:KulturapolskapoJałcie.Kronikalat1944-1981.London1989.
16
Wstęp
