Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2040Politykakulturalna,przekładowa,wydawnicza
Politykęprzekładowąmożnarozpatrywaćzarównopodkątemanalizytekstów,jakiokolicz-
nościtowarzyszącychichpowstawaniu34.Wprzypadkuliteraturytłumaczonejpolityczne
czynnikikontrolinaetapieprodukcjiksiążkisąsilniejszeniżwodniesieniudoliteratury
rodzimej,natomiastnaetapietworzeniaprzekładu-słabsze.BożenaTokarzzauważa:
Polityknieograniczasiędoretorycznegomodelowaniasłowem,lecz-realizującswoje
celelubcelegrupy,którąreprezentuje-rozszerzamożliwościperswazyjneosposoby
zachowańczypowoływaneinstytucje.Politykawchłaniawefekciewszystkieformyko-
munikacjispołecznej,awśródnichtakżeliteraturęrodzimąiobcą,poprzezkierowany
wybór.Tłumaczowipozostaje,mimowszystko,swobodanapoziomieindywidualnych
rozwiązańleksykalnychistylistycznych.Przekładartystycznywchłoniętybywanajczę-
ściejprzezrepresyjnesystemypolityczne.Zwyklezawybórtekstuijegoreekspresjęod-
powiedzialnyjesttłumacz35.
GrażynaSzewczyk,piszącoprzekładachliteraturypolskiejwNiemczech,odwołujesię
dopopularnejwobszarzeniemieckojęzycznymestetykirecepcji.Zajmujesiępolitycznym,
ideologicznymiideologiczno-krytycznymaspektemprocesutłumaczeniaistwierdza:
Przekładmożebyć[Ź]rozumianynietylkojakoestetycznareakcjaautoraoryginałuna
określonezjawiskaczasu,leczrównieżjakojegoreakcjaideologiczna.Wpływideologii
napolerecepcjiwidocznyjesttakżewprocesietłumaczeniaiłączysięnierzadkoze
strategiąpostępowaniatłumacza36.
Wdoktryniepolitycznejpaństwsocjalistycznychwspółpracękulturalnątraktowanojako
ważnydziałkontaktówzzagranicą,toteżpodlegałaonatakimsamymzasadomiprioryte-
tom,jakpolitykazagranicznapaństwa.SytuacjawJugosławiibyłainna.Doczasudecen-
tralizacjipolitykakulturalnaisferawspółpracykulturalnejzzagranicąstanowiływażny
elementpolitykizagranicznejcałegokraju,natomiastwsystemiesamorządowymzostała
przekazanarepublikomiokręgomautonomicznym.Powstałzatemukładniesymetryczny.
34Temuwłaśnieproblemowizostałapoświęconajednazkonferencjiprzekładoznawczychorga-
nizowanychprzezUniwersytetŚląskiiPiotraFasta,którejrezultatembyłaksiążkaPolitykaaprzekład.
Red.PuFAST.Katowice1996.
35BuTOkARZ:Politykawprzekładzie,czyliopragmatyzmie.W:PolitykaaprzekładŹ,s.20-21.
36GuSZEWCZyk:LiteraturapolskawNiemczech.Politykaikontekstyideologiczno-kulturowe.W:Po-
litykaaprzekładŹ,s.52.
80
PolitykakulturalnaJugosławiiiPolski…
