Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
MonikaKucner
Zpewnymopóźnieniemwstosunkudorozwojuszkółpodstawowychpowsta-
łyszkołyśrednieiszkołyzawodowejakodalszyetapedukacjiszkolnej.W1845r.
przeniesionozWarszawydoŁodziNiemiecko-RosyjskąSzkołęRealną.Ponie-
ważjęzykamiwykładowymibyłyniemieckiirosyjski,szkołamiałasłużyćprzede
wszystkimedukacjimłodzieżyniemieckiej,alewrzeczywistościuczęszczałado
niejtakżemłodzieżpolska9.W1866r.powstałoNiemieckieGimnazjumRealne,
doktóregouczęszczaliNiemcyiPolacy.W1891r.zostałoprzekształconewszkołę
rzemieślniczo-handlową.W1886r.powstałydwieinneszkołyśrednie:żeńska
imęska.W1906r.utworzonoŁódzkieNiemieckieGimnazjum(LDG),doktó-
regowrokuszkolnym1908l1909uczęszczało154uczniów.Reprezentacyjnybu-
dynekszkołyznajdowałsięprzyul.Spacerowej(obecnieal.Kościuszki).Wczerw-
cu1914r.pierwsiuczniowieotrzymalimaturępodczaswielkiejceremonii10.
Szkołyfabrycznestanowiłybardzoważnączęśćłódzkiegosystemuszkolnego.
Powstałyjakoczęścidużychkompleksówwłókienniczych.Ichcelembyłozachę-
ceniemłodychludzidopracywfabryce.Najwięksiłódzcyfabrykancizakładali
szkołyprzyswoichfabrykach.W1877r.szkołęfabrycznązałożyłKarolScheibler.
Późniejjegopomysłpodchwyciliinniprzemysłowcy,tacyjakJuliuszHeinzel,Lu-
dwigMeyer,MarkusSilberstein.W1912r.wŁodziistniało21szkółfabrycz-
nych11.Łódzcyfabrykancistaralisięaktywniedziałaćnapolurozwojuoświaty,
wspierającwdużejmierzefinansowo.Działaniatebyłyrównieżnaznaczone
lojalnościąwobecpolitykicarskiej.W1880r.naprośbęmiejscowejburżuazji
zmieniononazwęjednejzeszkółprzygotowawczychdonaukiwszkoleśredniej
naszkołęaleksandrowską,napamiątkę25-leciapanowaniacaraAleksandraII12.
WrazzeszkołamipublicznymipowstaływŁodziplacówkiprywatne.Ustawa
z30stycznia1841r.regulowałanauczaniewszkołachprywatnych,doktórych
uczęszczałydziecikatolickie,protestanckie,apóźniejżydowskie.Pierwsząpry-
watnąszkołęelementarnądlachłopcówzałożyłw1835r.MikołajOlszewski,
od1852r.uczęszczałydoniejtakżedziewczęta.Elementarneszkołyprywatne
namocyzarządzeniakuratoraOkręguNaukowegoWarszawskiegoTeodoraWitte
zostałyzamkniętew1870r.13Władzerosyjskieniechętniezezwalałynaotwiera-
nieszkółprywatnych,ponieważmiałynadnimiograniczonąkontrolę.Wre-
zultaciewieleszkółprywatnychpowstałonielegalnie,dlategoostateczniewładze
złagodziłyswojąpolitykęiponowniezaczęływydawaćpozwolenianadziałalność
tegotypuszkół.
9Zob.E.Podgórska,Szkolnictwo,s.513.
10Zob.F
.Weigelt,Penne,PaukerundPennäler.EineGedenkschriftfürdieLodzerdeutschen
Gymnasien1866–1945,Wuppertal1972.
11Zob.E.Podgórska,Szkolnictwo,s.521.
12Zob.tamże,s.522;E.Podgórska,SzkolnictwoelementarnewŁodzi…,s.98;Z.K.,Szkolnic-
twowŁodzi,nDziennikŁódzki”1885,nr37,s.1.
13Zob.H.Krajewska,Szkołyinaukareligii