Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Wybraneteorieikoncepcjewyjaśniająceagresję…
przekonane,wieleformprzemocymaswojeuzasadnienie.Uwiększościosób
niewystępująskrajneformyagresjiimpulsywnejiinstrumentalnej-ludzienie
tracąpanowanianadsobąpodwpływemdrobnejzaczepkianiteżniepopełniają
wsposóbprzemyślanyaktówprzemocy12.Mimotowpewnychsytuacjachnawet
najłagodniejszeosobybędądokonywaćczynówagresywnych.
Wciąguostatnichdziesięcioleciprzeprowadzonowielebadańnadwpływem
genówiśrodowiskanaludzkiezachowanie13.Wnioskizowycheksploracjina-
ukowychwskazują,niewątpliwienazachowaniewpływmająobaczynniki.
Jakwynikazbadańnadbiologiąprzemocy,unastolatkówidorosłychmęż-
czyznwysokipoziomtestosteronujestzwiązanyzprzestępczością,narkomanią
ibrutalnymireakcjaminafrustrację14,awięctakżezzachowaniamiagresywny-
mi.Postępowanieczłowiekajestwypadkowąoddziaływańnaturybiologicznej
ispołecznej.Większośćnaukowcówkoncentrujesiędziśnabadaniachspraw-
dzających,wjakisposóbagresywnezachowaniemanifestujesięuróżnychludzi
wodmiennychwarunkach.Istotnejest,uprawiewszystkichosóbskłonnośćdo
agresjizmieniasięwzależnościodokoliczności,aczasemwarunkiwywołujące
agresjętylkoniewieleróżniąsięodtych,którejejniewywołują.NawetLorenz
opowiadałsięzatymujęciem,twierdząc,żewrodzonemechanizmyzachowania
mogązostaćkompletniezdestabilizowaneprzezniewielkie,napozórnicniezna-
czącezmianywwarunkachśrodowiska15.owedyskusjepozwalajązrozumieć,
jakwarunkiśrodowiskawpływająnapoziomagresji,azatembiorącpoduwagę
typowedlawspółczesnejmłodzieży,wirtualneśrodowiskożycia,obrazująrów-
nież,jakpewnewarunkifunkcjonowaniawcyberprzestrzenigenerowaćmogą
występowanieaktówagresji.
ProfesorEwaJaroszbadającaproblematykęprzemocypisze,spośródży-
jącychnaZiemistworzeńczłowiekawyróżnianieuzasadnionaagresjaczywręcz
okrucieństwoskierowaneprzeciwwłasnemugatunkowi16.Analizawspółczesnych
problemówpozwalastwierdzić,owookrucieństwoprzejawiasiętakżewświe-
ciewirtualnym,człowiek,jakoreprezentantgatunku,stałsiębowiemaktywnym
12G.V
.Caprara,C.Barbaranelli,P
.G.Zimbardo:Understandingthecomplexityofhuman
aggression.Affective,cognitiveandsocialdimensionsofindividualdifferencesinpropensitytoward
aggression.nEuropeanJournalofPersonality”1996,Vol.10,s.133-155.
13D.Niehoff:Biologiaprzemocy.Poznań,WydawnictwoMediaRodzina,2001,s.17-40.
14M.Berman,B.Gladue,S.Taylor:Theeffectsofhormone,TypeAbehaviorpattern,
andprovocationonaggressioninmen.nMotivationandEmotion”1993,Vol.17,s.125-138;
J.M.DabbsJr.,R.Morris:Testosterone,socialclassandantisocialbehaviorinasampleof4,462
men.nPsychologicalScience”1990,Vol.1,s.209-211;D.olweus,A.Mattsson,D.Schalling,
H.Low:Circulatingtestosteronelevelsandaggressioninadolescentmales:Acasualanalysis.
nPsychosomaticMedicine”1988,Vol.50,s.261-272.
15K.Lorenz:Onaggression…,s.49.
16E.Jarosz:Przemocwobecdzieci-patologiaczynormalność?.W:Wybranezjawiskapowo-
dującezagrożeniaspołeczne,rozpoznawanieiprzeciwdziałanie.Red.A.Nowak.Kraków,oficyna
WydawniczaImpuls,2000,s.23.