Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ
1
Metodologiabadań
eksperymentalnych
Wewspółczesnejfilozofiinaukiniemalżepowszechnieprzyjmujesię,żeteoria
naukowajestzasadnicząjednostkąstrukturalnąwiedzy,gdyżwjejramach
przeprowadzasięwszystkiepodstawoweprocedurybadawcze,np.spraw-
dzanie,przewidywanieiwyjaśnianie.Historięnaukempirycznychsprowadza
sięzatemdohistoriiteoriiformułowanychwramachtychnauk.Filozofia
naukizaśstajesięgłówniemetodologicznąifilozoficznąrefleksjąnadteo-
riaminaukowymi.„Określającpowyższątendencjęmianemteoretycyzmu,
możnapostawićtezę,iżstanowionpodstawowyparadygmatfilozofiinauki,
ukształtowanyjużprzezkonwencjonalistów,arozwiniętywneopozytywi-
zmieihipotetyzmie”1.
Praktykaeksperymentalnawspółczesnychnaukempirycznychjestrów-
nieżanalizowanaprzezzwolennikówtegoteoretycystycznegoparadygmatu
wkontekścieteoriinaukowych.Towłaśnieteoriepowinnyokreślaćmożliwo-
ściprzeprowadzaniaeksperymentów,zasadybudowyaparaturybadawczej
orazsposobyinterpretacjiwyników,którezostałyuzyskanepodczasbadań
eksperymentalnych.Jednakżeteoretycyzm,jeślizestawisięgozrzeczywi-
stąpraktykąbadawczą,jawisięjakomocnonieadekwatnyopistejpraktyki.
Praktykaeksperymentalnawykraczabowiempozaramywyznaczonedla
niejprzezteoretycystów.SkłoniłotoHackingadozaproponowanianowego
programuuprawianiafilozoficznejrefleksjinadnauką,któryzostałpóźniej
określonynazwą„nowyeksperymentalizm”2.
1P.Zeidler,Nowyeksperymentalizmateoretycyzm.Spóroprzedmiotisposóbuprawianiafilozofii
nauki,[w:]D.Sobczyńska,P.Zeidler(red.),Nowyeksperymentalizmł,s.87.
2
NowyeksperymentalizmzapoczątkowałamonografiaI.Hackinga,Representingand
Intervening:IntroductoryTopicsinthePhilosophyofNaturalScience,CambridgeUniversityPress,
NewYork-Cambridge1983.Por.R.Ackerman,TheNewExperimentalism,„Brit.J.Phil.Sci.”1989,
no.40,s.185.
15
