Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nowyeksperymentalizmtworząfilozofowieprzekonanidotego,żenależy
prowadzićfilozoficznąrefleksjęnadnaukamiempirycznymi,wychodzącod
analizyrzeczywistejpraktykieksperymentalnej,iwjejkontekścierozpatrywać
teoretycznąpraktykęnaukową.Widaćzatem,żeprzedstawicielenowegoeks-
perymentalizmuzaproponowalizasadniczązmianęperspektywy,wramach
którejprzeprowadzasięfilozoficzneanalizynaukempirycznych.
Współczesnapraktykaeksperymentalnajestjednakwspomaganakom-
puterowo.Wartozatemprzypomniećpodstawowetezynowegoekspery-
mentalizmu,abymożliwabyłaodpowiedźnapytanieoto,czynowyekspe-
rymentalizmjeststanowiskiemmetodologicznymadekwatnymwkontekście
systemówkomputerowegowspomaganiabadańdoświadczalnych.Ponadto
włączeniekomputerawukładeksperymentalnyjeszczebardziejwyostrza
opozycjęeksperymentalizmuwobectradycjiteoretycystycznej,wramach
którejrolakomputerówjestwzasadziepomijana.
1.1.Teoretycyzmaeksperymentalizm
Dlazdecydowanejwiększościfilozofównaukioczywistejest,żeteoriatopod-
stawowajednostkastrukturalnawiedzywramachdyscyplinempirycznych.
„Teoretycyzmjeststanowiskiem,któregozwolennicyuważają,iżzmatema-
tyzowanenaukiempirycznesązbioremteorii,ateorienaukowesądobrze
zdefiniowanymiprzedmiotami”3.
Prototeoriepojawiałysięjużwstarożytności,kiedytopodwpływemgeo-
metriiEuklidesapróbowanonadawaćróżnymfragmentomwiedzyempirycznej
postaćsystemówquasi-dedukcyjnych.RenéDescartes(Kartezjusz)wXVIIwieku
postulowałtakżestosowaniemetodydedukcyjnejwnowożytnychnaukach
przyrodniczych.IdeatazostałazrealizowananiecopóźniejprzezIsaacaNewtona
iJosephaLouisaLagrange’awsystemachmechaniki,którezaproponowali.
Dougruntowaniateoretycystycznejwizjinaukempirycznychprzyczy-
niłosięichzmatematyzowanie.Umożliwiłotometodologomdokonywanie
logicznychrekonstrukcjiwiedzyempirycznejinadawaniejejpostacisformali-
zowanychsystemówdedukcyjnych.Tensposóbanalizowanianaukempirycz-
nychzostałukształtowanywdecydującysposóbprzezneopozytywistyczne
badanianadrekonstrukcjąjęzykatychteoriiwjęzykurachunkupredykatów
pierwszegorzędu.Wtensposóbteoriastałasiętworemjęzykowym,ujmo-
wanymjakosformalizowanysystemdedukcyjnyzamkniętyzewzględuna
relacjękonsekwencjilogicznej,doanalizyktóregonależałostosowaćmetody
metamatematykiwypracowanewszkoleHilberta.Rozwójsemantykilogicznej
3P.Zeidler,Nowyeksperymentalizmł,s.89.
16
