Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wprowadzenie
11
WpierwszejpołowieXXw.społeczeństwoamerykańskiemusiało
zmierzyćsię-razemznarodamieuropejskimi,anastępnierównież
izczęściąpaństwazjatyckich-zkoszmaremspowodowanymprzez
dwiewojnyświatowe.Leczszczególniebolesnaokazałasiędlaniego
traumapotrwającejkilkadziesiątlat4wojniewWietnamie.Michael
Herr,amerykańskipisarzireporter,którywlatach1967-1969spę-
dziłkilkanaściemiesięcywWietnamiejakowysłannikmagazynu
nEsquire”,takopisywałswojeprzeżycia:
Zaczynałeśkochaćswojeżycie,kochaćiszanowaćsamfaktjegoistnienia,ale
częstoprzestawałeśzwracaćnanieuwagę-takjaklunatycy,lekkomyślnie
odrywałeśsięodniego.Byciendobrym”oznaczałopozostawanieprzyżyciu
iczasamibyłatotylkokwestiawystarczającej,nieustannejtroski.Nicdziw-
nego,żekażdymiałobsesjęnapunkcieszczęśliwychtrafów,nicdziwnego,
żepotrafiłeśniekiedyobudzićsięoczwartejnadranemiwiedzieć,że
jutrotosięostateczniestanie,mogłeśprzestaćsięjużmartwićipoprostu
leżećtam,pocącsięwnajwilgotniejszymchłodzie,jakikiedykolwiekczułeś.
Alegdywkońcucośsięzaczynałodziać,wszystkoulegałozmianie.Byłeś
dokładnietakisam,jakwszyscyinni-wyżejdupyniepodskoczysz.Toza
każdymrazemwracałowtakisamsposób,przerażająceiwyczekiwaneza-
razem,wywróconejądraiwnętrzności,zmysłypracującejakświatłastro-
boskopowe,opadającenasamdółdosamejistotyjestestwa,apotemwyla-
tującezpowrotemnazewnątrzwpośpiechukoncentracji,jakpierwszysilny
WielkiejWojny,anawet,wedługniektórychźródeł,doczasudrugiejwojnyświa-
towej,powszechnieuznawałapsychicznątraumęzadefektjednostkowy,ujaw-
niającysiępolatachrezultatwrodzonejsłabościpsychicznej,nbrakumęskości”
lubteżwadliwego,nniepatriotycznego”wychowania.Wwynikuwydarzeńdwóch
wojenświatowych,gdyuprzemysłowieniewojnyskutkująceogromnąliczbąofiar
psychicznejtraumyniepozwoliłodłużejnautrzymywanieiluzjiobrakuwpływu
czynnikówzewnętrznychnastanpsychicznyżołnierzy,wliteraturzepsychiatrycz-
nejimedycznejpojawiłosięokreślenieshellshock,opisującesymptomyutożsa-
mianedziśzPTSD.Zob.GeorgeL.Mosse,ShellShockasaSocialDisease,nJournal
ofContemporaryHistory”2000,vol.35(1),s.101-108;LoisBibbings,Imagesof
Manliness:thePortrayalofSoldiersandConscientiousObjectorsintheGreatWar,
nSocial&LegalStudies”2003,vol.12,s.335-358orazSimonWessely,Twentieth-
-centuryTheoriesonCombatMotivationandBreakdown,nJournalofContemporary
History”2006,vol.41(2),s.269-286.
4AmerykańskiezaangażowaniewWietnamierozpoczęłosiępomocądlaFrancji
zaprezydenturyHarrylegoTrumanawroku1950,azakończyłobezwarunkową
kapitulacjąrząduwSajgoniewroku1975.Zob.m.in.:PhillipB.Davidson,Viet-
namatWar.TheHistory:1946-1975,Oxford-NewYork1991;GeorgeC.Herring,
America’sLongestWar:TheUnitedStatesandVietnam,1950-1975,NewYork1988
orazMaldwynA.Jones,HistoriaUSA,tłum.PiotrSkurowski,PiotrOstaszewski,
Gdańsk2002.
