Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Część1.Naukispołeczneisocjologia
11
dziedziny,takichjak:grupa,klasa,organizacja,władza,stratyfikacja,interakcja,
norma,rola,status,ruchliwość,socjalizacja,zmiana,struktura,konfliktiinne”
[Krawczyk1995:12].Perspektywamezzo-imikrospołecznarozpatrywanajest
przezsocjologieszczegółowe-subdyscyplinyinteresującejnasnauki-jakoso-
cjologiaczasuwolnego,kultury,miastaiwsi,moralności,nauki,narodu,religii,
polityki,rodziny,sportu,wojska,wychowaniaitp.
Wobszarzesamejtylkosocjologiikulturyfizycznej,którejhumanistycz-
niezorientowanąteorięopracowałwPolsceZbigniewKrawczykwrazzucznia-
mi(nb.możemytumówićotzw.szkolenaukowej,lubwterminologiiImre
Lakatosa,naukowymproblemiebadawczym),wyróżnićmożnabardziejszcze-
gółowesocjologie:
-sportu(tenterminprzyjąłsiępowszechnienaZachodziedlaokreślenia
całejdziedziny-zracjiinnego,szerszegorozumieniapojęciasport)[por
.
Weiss1999;Itkonen2002;Bette2010],
-wychowaniafizycznego,
-czasuwolnegoirekreacjifizycznej,
-turystyki,
-rehabilitacji.
Możemywyróżnićteżpokrewnesocjologie:wychowania,moralności,zdro-
wia,medycynyitd.Żadnateorianiezostałastworzonawpróżni,leczrozwijana
jestnabaziedotychczasowegodorobkunaukbiologicznychihumanistycznych,
woparciuofunkcjonująceparadygmaty.Dotyczytozwłaszczapogranicznych
naukokulturzefizycznej,którezajmująsięczłowiekiemwjegobiologicznym
ispołeczno-kulturowymfunkcjonowaniu.Zkoleisubdyscyplinysocjologiczne
podlegająwpływomzarównoperspektywbadawczychdominującychwogól-
nejsocjologii,jakipopularnychideologii(liberalizm,feminizm,postmoder-
nizm,nurtylewicowe).
Teoretyczno-metodologiczneorientacjesocjologicznychsubdyscyplindolat
70.odzwierciedlałymodeleuprawianiatejdyscypliny:historyczny,analityczny
iempiryczny.Wprzypadkusocjologiisportunajwcześniejrozwijanebyłyba-
daniasocjologiczno-historyczneirefleksjaanalityczna.Następnie,zwłaszcza
wUSAiKanadzie,dominowałoprzezpewienczaspodejścieempirycznezuję-
ciemilościowymbadanychzjawiskifaktówspołecznych.Obecniekontynuowa-
nesąwszystkiewymienionepodejściametodologiczne,zprzewagąformmie-
szanychizastosowaniemwzajemniedopełniającymposzczególnychmetod.
Wyróżnianesąnastępującepodstawoweorientacjeteoretyczno-metodolo-
giczne,dotycząceinterpretacjiproblemówrelacjimiędzyczasemwolnym,kul-
turąikulturąfizyczną,orazfenomenemturystykiaspołeczeństwem:
1)orientacjasystemowo-funkcjonalna,
2)etnometodologia,
3)symbolicznyinterakcjonizm,
4)teoriakonfliktu,
5)orientacjadialektyczna,
6)orientacjapozytywistyczna,
7)(rzadziej)orientacjabehawiorystyczna[por
.Dziubiński,Krawczyk2011].
