Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GombrowiczopowojennychmieszkańcachEuropyZachodniej–
toprzecieżmy.Żegnajcie,minionedzieje–otonadchodzimymy,
głupiourodzeni!
Towłaśniedoświadczenie–czymożeraczejjegobrak–pchnęło
mniedonapisaniategoeseju.Jeszczetrzydzieściczyczterdzieścilat
temutakasytuacjazdawałasięprzecieżniedowyobrażenia.Świat
byłpodzielony„żelaznąkurtyną”naobózwolnościiobóz
totalitaryzmu.Mówionoozagrożeniuwojnąatomową,acałym
globemwstrząsałyideologicznespory.Dziśwzupełnienaturalny
sposóbdoświadczamy,żenaszświat–ten,wobrębiektórego
żyjemyprzynajmniejnaszerokopojętymZachodzie–jest
wzasadniczymstopniupozbawionynietylkofundamentalnych
podziałów,alewogóleczytelnych,łatwowyczuwalnychgranic.Nie
wiążenasjużnaszkraj,naszepochodzenie,płećczykolorskóry.
Niedzieląbogowie,wktórychwierzymylubnie,aniprzeszłość,
którejmajakisądlanasledwowidoczne.
Jakdotegodoszło?Jaktosięmogłostać?Iczyczas,wktórym
żyjemy–przeztowłaśnie,żejesttakradosnym,azarazemdość
bezmyślnymzamknięciemsięwteraźniejszości–niejestaby
wjakimśsensieczasemzwyrodniałym?
Niemamprzezto–bynajmniej–namyśli(gdybyśmy
odpowiedzielinapowyższepytanietwierdząco),żejesttozdefinicji
czaszły.Chodzimiraczejorozważenietakiejotomożliwości,
żejestwnaspewnezwichnięcie,jakaśluka,która–mimo
wszystkichdogodnościwynikającychzżycianapoczątkuXXI
wieku–czyniznasludziwpewnymsensiekalekich.Gdzieś
uKafki(zdajesię,żewjegoOśmiunotatnikach)pojawiasię
metaforaczłowiekarozdartegomiędzyprzeszłościąaprzyszłością.
Tedwiesiły–jednazprzodu,drugaztyłu–napierająnaniego
zogromnąmocą.Każdapróbujeprzeciągnąćgonaswojąstronę,
szarpieinapiera.Człowiekówusiłujezłapaćwtejdziwacznej
przepychancerównowagę.Nigdyniezdobywajejnatrwałe,alebez
taknakreślonejwalkijestonawogólenieosiągalna.Jeżeli
faktycznieżyjemywwiecznejteraźniejszości,toczynasze
położenieniejestporażonejakąśniemocą,zawężonewswoim
horyzoncie?CzyEr(takKafkanazywawspomnianegoczłowieka)
