Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SYLWETKIUCZONYCHIPOLITYKÓWW„PAMIĘTNIKUPOLITYCZNYMIHISTORYCZNYM”M
21
wanychwlatach1768–1772,kierowanychdosiostrzenicykrólapruskiego
FryderykaIIWielkiego,której,naprośbęwuja,udzielałkorepetycji.
WkontynuacjibiograficznegoartykułupoświęconegoEulerowi,zamiesz-
czonegownastępnejczęści„Pamiętnika”(1785,kwiecień),autorprzyjąłnie-
coodmiennąodpoprzedniejnarrację.Ukazałonsylwetkęuczonegogłównie
poprzezczłonkostwowinstytucjachnaukowychiuzyskiwanedochodyoraz
sumarycznepodsumowaniejegonaukowegodorobku.Nawstępieczytamy,że
Eulerjużwwieku20latzostałprzyjętydoParyskiejAkademiiNauk,wktórej
dziesięciokrotnieuzyskiwałnagrodyzadziałalność.Byłotoniezwykłewyróż-
nieniedlamłodegoczłowieka,ponieważdotąddoAkademiiprzyjmowano
ośmiuzagranicznychczłonków,„alezosobliwszegowzględunatalentaiza-
sługi,p.Euler[ł]obranybyłzadziewiątegozagranicznegotowarzyszaiod
królapotwierdzonyroku1741”35.Wkrótcekrólpruskiwezwałuczonego„pod
bardzozyskownymikondycjamidoAkademiiBerlińskiejiczyniłmupotem
wielkihonorczęstympisywaniemdoniegoioświadczaniemprzezróżnych
ludziosobliwszegokuniemuwzględuswego”36.Po25latachpracywBerlinie,
gdziem.in.napisałponad200edukacyjnychlistówdosiostrzenicykróla,któ-
renastępniewydałwpostacipopularnonaukowejksiążki(oczymwspomnia-
nowyżej),wyjechałdoPetersburga.Alezanimprzybyłdodocelowegomiej-
sca,odwiedziłrównieżPolskęnazaproszeniekrólaStanisławaAugusta37.Po
przybyciuw1766rokudoPetersburgaotrzymałodKatarzynyIIpieniądzena
potrzebymieszkaniowe,alejużwcześniej,bow1742roku,cesarzowaElżbieta
przyznałaEulerowipensję.Uczonyotrzymywałrównieżpieniężnenagrodyod
urzędówmorskich–angielskiegow1765rokuifrancuskiegow1775roku–
zaosiągnięciabadawcze.
Autorartykułubardzowysokooceniłcałokształtnaukowegodorobku
Eulerazarównopodwzględemsposobuprzekazywaniawynikówbadań,jak
iliczbyopublikowanychdzieł:
WdziełachpanaEulerawidaćwszędziejasnośćwwyobrażeniach,dokładne
oznaczeniewwyrazach.Nawetjegołacina,osobliwiewpóźniejszychjegopis-
mach,jestklasycznatakwswoimsposobiełatwa,naturalna,piękna,jakwkrót-
kichopisachCezara.Miarkujączwielościpismjego,zdajesię,żeichwypraco-
wanie,głębokieszperanieinajzawilszerachowanieniewięcejgozatrudniało
jakjakiegokopistęprzepisywanie.P
.EulerdalekowięcejpisałniżWolter.Jego
35
36
PPH1785,kwiecień,s.313.
Tamże.
37
Zob.szerzejM.Czerniakowska,LeonardEuler(1707–1783)iPolska,Gdańsk2006.
