Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ewolucjapoglądównarolęiznaczeniezieleniwmiastach
13
skie
4
,zktórychdonajwiększychnależały:Eridu,Ur,Nippur,Lagasz,UrukiSip-
par.TosamodotyczymiaststarożytnegoEgiptu,budowanychniemalwyłącznie
wdolinieidelcieNilu(np.ButoiSais-dzisiejszyobszarKairu),oczywiściewy-
łączającarchitekturęmonumentalnąisakralną(pałace,cytadele,piramidyiświą-
tynie)
5
.Dotakichwyjątkówzaliczanychdosiedmiucudówstarożytnegoświata
należądoskonalewszystkimznanewisząceogrodywBabilonie,mylnienazywane
wiszącymiogrodamiSemiramidy
6
-legendarne,mitycznewręczzałożeniezlokali-
zowaneprzyrzeceEufrat,popółnocno-wschodniejstroniemiasta.Wizjawiszą-
cychogrodówSemiramidyprzetrwaładodziśdziękiopisowiFilonazBizancjum
(IIIw.p.n.e.),zasprawąjegodziełaOsiedmiucudachświata.Każdy,ktowymie-
niasiedemcudówświata,zaczynawłaśnieodnich,choćprawieniconichnie
wiemy.Wprawdziewiadomościowiszącychogrodachznajdująsięwdziełach:
Homera,HerodotazHalikarnasu,DiodoraSycylijskiego,StraconaczyBerossosa,
jednaksątotylkolakonicznewzmianki.Oinnychstrukturachzieleniwystępują-
cychwmiastachMezopotamiiwiadomoniewiele.
StarożytnymGrekomuginającesięodzielenitarasyasyryjskichogrodów
iperskieparki,przeznaczonedopolowań,narozległej,dobrzenawodnionejrów-
ninieMezopotamiimusiałysięwydawaćprawdziwymrajem.JednakGrecy,czci-
cielelasów,oliwnychgajówiichopiekuńczegoduchaPana,niestworzylisztuki
ogrodowejnamiaręichwielkiejarchitektury.Greckiepolispierwotnieoznaczały
miejscaufortyfikowane.NajbardziejznanymmiastembyłAkropol.Doczasów
przebudowywVw.p.n.e.
7
składałsięzkrętychiwąskichuliczekgęstozabudo-
4
SumertonazwaobszaruwpołudniowejMezopotamii,czylinizinnejkrainywdorze-
czuEufratuiTygrysu,naktórychwIViIIItys.p.n.e.Sumerowiestanowilijednąznajstar-
szychnaświeciecywilizacji.LudnośćSumerunietworzyłajednolitegopaństwa,żyjąc
wpaństwach-miastach.
5
Najwspanialszymprzykłademarchitekturysakralnejjestogromnyzespółświątynny
wtebańskimKarnakuiLuksorze,połączonysłynnąalejąsfinksów.
6
PowstaływBabiloniewokresiepaństwanowobabilońskiego,któreswąnajwiększą
świetnośćosiągnęłozapanowaniaNabuchodonozorawpierwszejpołowieVIw.p.n.e.
(604-562p.n.e.).Nabuchodonozorpoślubiłksiężniczkęmedyjskąizbudowałdlaniej
wBabilonie„wisząceogrody”.WisząceogrodySemiramidy-taksięjenazywa,przypisu-
jącmylnieichzałożeniewBabilonieasyryjskiejksiężniczceżyjącejwIXw.p.n.e.Często
SemiramidauchodzizażonęNabuchodonozora.Ogrodybyłyzbudowanenasiedmiutara-
sachsiedmiopiętrowejbudowli.Patrzącnamiastozdaleka,spozamurówobronnych,od-
nosiłosięwrażenie,żesąonezawieszonewpowietrzu,tymbardziejżemuryzasłaniały
podstawębudowli,naktórejbyłyosadzone.Dlategonazywanojewiszącymiogrodami.
7
WzniesionotamwielkąświątynięAteny(Parthenon),aujejstópprzybytekZeusa
Olimpijskiego.Muryzbudowanowkształcieelipsy.Wejściedomiastaotwieraławielka
bramazkilkomawieżami.Klasycznym,doskonaleznanymprzykłademmożebyćAkropol
położonynawzgórzuAten.TużpodAkropolemznajdowałasięagora,wielkiateńskiplac-
-rynek,będącyośrodkiemżyciapolitycznegoihandlowego,miejscemobradzgromadzenia
