Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
JacekMigasiński,JakubNikodem
GeorgaBüchnera,UbukrólAlfredaJarry)egoiOperetkaWitoldaGombrowi-
cza)sądlaochockiegookazjądoprzedstawieniaważnychprocesówdziejowych,
jakiezachodząwepocenowożytnej,realizującejprojektnowoczesności.owe
procesyzostałytuwyłożonewinnejpoetyce(bardziejliterackiej)niżtastosowana
winnychpracachnaszegoautora,alenadalodniesionojedoheglowsko-marksow-
skiejperspektywywalkiouznanie,panowaniainiewoli,triumfupodmiotowo-
ści,nchytrościRozumu”czyrolibohaterówhistorycznych.Jednakopróczanalizy
teatralnychsymboli(postacieWoyzecka,Tartufe)aczykrólaUbu)takichprocesów
jakujawnianiesięprzeciwieństwklasowych,mechanizmyrewolucji,śmierćludu
zastąpionegowykorzenionąmasąsterowanąprzezmassmediaczypostępująca
biurokratyzacjaipopulizmwładzpolitycznych-pojawiasięteżnowytemat,zwią-
zanyzwątkiemDonJuana,równieżobecnymwtradycjiteatralnej.Jesttotemat
zewszechmiaraktualny-anawetskrywającynproblemypowszechnodziejowe”-
boprzezodniesieniedoschematurelacjipanowaniainiewoliorazsprowadzenie
jejdorelacjimiędzypłciami,wnikającejwcałąstrukturęspołeczną,pozwalapoka-
zaćanachronicznośćklasycznejformułyDonJuana;anachronicznośćmistrzow-
skowyrażonąprzezGombrowiczawOperetceiFerdydurke,którewyśmiewają
przestarzałośćdotychczasowychformurzeczowieniawięzimiędzyludzkichprzez
ironicznąapoteozęnwalkiouznanie”Kobiety.
*
Nietylkoteatrjakogatunekliteracki-oczymświadczywspomnianaksiążka
ooperachżebraczych-zajmujewtwórczościAleksandraochockiegomiejsce
szczególne.Jegonajżywszezainteresowaniebudziło,zwłaszczawostatnimokresie,
dziełoWilliamaSzekspira,oczymdobrzewiedząuczestnicyostatnichseminariów
ProfesorawInstytucieFilozofii;uwagaprowadzącegoteseminariacorazwyraź-
niejprzesuwałasięwstronęestetykiiliteratury.Pośmierciochockiegoznaleziono
wjegokomputerzefragmentyplanowanejksiążki,którejprzedmiotemmiałabyć
właśnietwórczośćiosobabardazeStratfordu.Zamieszczamyjewniniejszym
tomie,wyjąwszyjeden,opublikowanyjużwcześniejwnKronosie”14.Pierwszy
ztychesejów,zwięzły(zapewneniedokończony)Geniuszzsieci,stanowinaturalne
wprowadzeniedopozostałychprac,odmalowujebowiemtworzeniesięwczesno-
nowożytnejsiecimiędzynarodowychpowiązańliterackich,nieznającychjeszcze
prawaautorskiego,wśródktórychidziękiktórymmógłsięzrodzićgeniuszSzek-
spira.Sercetygrysa,czylilękprzedwpływemzawężapowyższyhoryzontdookresu
formowaniasięteatruelżbietańskiego,centralnymzaśjegoprzedmiotemjest
kontekstpowstaniaStraconychzachodówmiłosnych,którestanowiązjednejstrony
odpowiedźmłodegoSzekspiranakierowanewjegostronęzarzutyoepigonizm
14Tenże,Słońca,cedryisiekiery,nKronos”2011,t.18,nr3,s.163-177.
